TË PËRZGJEDHURAT
Xhizja, taksa për jomuslimanët në Perandorinë Osmane dhe detyrimet e tjera
• Historianët shqiptare kur flasin për arsyet e islamizimit të shqiptarëve ndër faktorët kryesorë e përmendin xhizjen. Por asnjeri nga...
“Shkodra n’Fest” e shndërroi natën e ndezjes së ditave në mbrëmjen magjike shkodrane
Albert Vataj Mbrëmja e 1 dhjetorit, mbrëmja e parashikuar nga autoritetet vendore të Shkodrës, si nata ndezjes së dritave, na...
“Të fshehta jashtë ekranit”, nuk janë më si të tilla, në rrëfimin e Mevlan Shanaj
Nga Albert Vataj Ndoshta i përkas atyre të paktëve, të cilët kishin privilegjin ta përcillnin "Të fshehta jashtë ekranit", kur...
James Joyc, shkrimtari që eksploroi në letërsi sintezën, “Mungesa, forma më e lartë e pranisë”
James Joyce, një nga shkrimtarët më me ndikim të shekullit të 20-të, është i njohur për veprat e tij komplekse...
Tre artistët fitues të Bienales, Alfred Mirashi – Milot, Helidon Xhixha dhe Fu Zhongwang, dhurojnë veprat e tyre Muzeut të Artit të Wuhan, Kinë
Arti, ashtu si çdo akt tjetër i fuqisë shpirtërore, shndërrohet në një akt komunikimi eter, kur ai bëhet pjesë e...
Banania e italianit Maurizio Cattelan, që u shit nga shtëpia njujorkeze e ankandeve, Sotheby’s, për 6.2 milionë dollarë
Kjo nuk është thjeshtë një banane, por rrekja e artit për të gjetur një mundësi komunikimi të drejtpërdrejtë, në një...
Piktura “Nata me yje”, zjarri që ndez përjetimet e Vincent van Gogh
Piktura "Nata me yje" (1889) nga Vincent van Gogh është një nga veprat më të famshme të artit në historinë...
“Zonja me Vello”, e magjishmja në mermerin e Giovanni Battista Lombardi
Nuk mund ta besosh se i gjithë ky hirë sensualiteti, kjo delikatesë dhe brishtësi e lojës së bukurisë dhe tundimit,...
“Delja e zezë” është pjesë e tufës, por nuk është si ajo
E kemi dëgjuar eufemizmin, "Delja e zezë", siç jemi përpjekur ta pranojmë në kontekstin rrethanor. Kemi dallimin e dikujt, apo...
“Mitit të Sizifit” nga mitologjia greke te Alber Kamy, sfida e gurit që të shndërron në gur
Po, guri që të shndërron në gur, në gjithëkuptimësinë që rrok përmasa e këtij pranimi, zgjon "Miti i Sizifit". Përcaktimi...
Më 23 nëntor 2024, peizazh mëngjesor kryeqytetas… dhe çapitja e hapave të rëndë të kësaj nëne
Është e shtunë, ditë pazari. Herët. Ende kryeqyteti i fundjavës fle. Kjo nënë plakë, tërheq një çantë me rrota, ndërsa...
George Bernard Shaw: Mençuria nuk vjen nga pranimi i dijes, por nga kërkimi i së vërtetës me qartësi dhe mendim kritik
“Kini kujdes nga dija e rreme; ajo është më e rrezikshme se padituria,” paralajmëron George Bernard Shaw, duke theksuar rrezikun...
FIGURA TË NDRITURA
Paulin Preka, kjo figurë emblematike e traditës së humorit shkodran
Albert Vataj Më 4 shtator 2021, Shkodra u nda nga Paulin Preka, një prej figurave më të spikatura të skenës...
Read more
KUJTESË
Robert Elsie, albanologu që shpaloi kulturën dhe historinë tonë edhe përmes fotografisë
Albert Vataj Në Ditën Ndërkombëtare të Fotografisë, kam një listë të gjatë emrash dhe kontributorësh, pasionantësh dhe përkushtuesish, të cilët...
IMPRESIONE
“Zonja me Vello”, e magjishmja në mermerin e Giovanni Battista Lombardi
Nuk mund ta besosh se i gjithë ky hirë sensualiteti, kjo delikatesë dhe brishtësi e lojës së bukurisë dhe tundimit,...
TRADITË
Zbukurimet e rrobave të fëmijëve me kopsa, monedha, etj, dhe kuptimi bestyt dhe spiritual
Këtë foto të huajtur nga Micky Haxhiislami postuar në grupin “Albanian Vintage Photography, people, cities, culture and histori”, foton e...
Read more
PËRSIATJE
Më 23 nëntor 2024, peizazh mëngjesor kryeqytetas… dhe çapitja e hapave të rëndë të kësaj nëne
Është e shtunë, ditë pazari. Herët. Ende kryeqyteti i fundjavës fle. Kjo nënë plakë, tërheq një çantë me rrota, ndërsa...
ESSE
Banania e italianit Maurizio Cattelan, që u shit nga shtëpia njujorkeze e ankandeve, Sotheby’s, për 6.2 milionë dollarë
Kjo nuk është thjeshtë një banane, por rrekja e artit për të gjetur një mundësi komunikimi të drejtpërdrejtë, në një...
HISTORI
Xhizja, taksa për jomuslimanët në Perandorinë Osmane dhe detyrimet e tjera
• Historianët shqiptare kur flasin për arsyet e islamizimit të shqiptarëve ndër faktorët kryesorë e përmendin xhizjen. Por asnjeri nga...
Read more
POEZI
Albert Vataj: Kjaj ti Ajkun e dishrimeve t’mija t’andshme
Në t'prame t'dritës së hans, te ty, s'mujta me ardh, edhe pse njaq fort deshta, e kandja ma kish bash...
PROZË
Profili psikologjik i një diktatori të çmendur. Adolf Hitler, i çmenduri që çmendi historinë
Nuk pinte raki, urrente duhanin, fjalimet i ushtronte para pasqyrës dhe i frikësohej vetmisë… Dosja e CIA-s, e ruajtur në...
URTËSI
Aforizma brilante, alegorike dhe ironike nga gjermani Georg C. Lichtenberg
- Sapo të njohim dobësitë tona, ata nuk do të na bëjnë asnjë dëm. - Asgjë nuk është më e...
Read more
AUTORË
James Joyc, shkrimtari që eksploroi në letërsi sintezën, “Mungesa, forma më e lartë e pranisë”
James Joyce, një nga shkrimtarët më me ndikim të shekullit të 20-të, është i njohur për veprat e tij komplekse...
LIBRA
“Të fshehta jashtë ekranit”, nuk janë më si të tilla, në rrëfimin e Mevlan Shanaj
Nga Albert Vataj Ndoshta i përkas atyre të paktëve, të cilët kishin privilegjin ta përcillnin "Të fshehta jashtë ekranit", kur...
FILOZOFI
“Mitit të Sizifit” nga mitologjia greke te Alber Kamy, sfida e gurit që të shndërron në gur
Po, guri që të shndërron në gur, në gjithëkuptimësinë që rrok përmasa e këtij pranimi, zgjon "Miti i Sizifit". Përcaktimi...
Read more
PËRSHKRIMORE
Përsosmëria në art dhe arsyet pse David i Mikelanxhelos ka mbetur një vepër ikonike
Skulptori Donatello kishte ringjallur nudon klasike duke skalitur një version bronzi të Davidit (1440-60). Do të bëhej një kryevepër e...
PIKTURË
Piktura “Nata me yje”, zjarri që ndez përjetimet e Vincent van Gogh
Piktura "Nata me yje" (1889) nga Vincent van Gogh është një nga veprat më të famshme të artit në historinë...
DASHURI
Gruaja, ajo që mëkon dhe mbron me dashuri jetën
Greg Ray Dunnett, në një ngulm të shpirtshëm komunikimi, në një reflektim mbi të sotmen dhe nevojën për mëkimin e...
Read more
MUZIKË
Suksesi i Mozartit dhe copëza nga jeta e gjenive të muzikës, nga Robert Spaethling
JAVA E DYTË e shkurtit 1785, Leopold Mozart ndërmori një udhëtim për në Vjenë. Ai më në fund iu dorëzua...
Read more
QYTETËRIM
Foto që tregon një nga betejat e mbrojtjes së kulturës dhe traditave indigjene nga harrimi
Sot pas më shumë se një shekulli, kjo foto e një indigjeni në një studio regjistrimi është vëtetë unike. Më...
MITOLOGJI
Callisto, vajza e mbretit arkadian Lykaon, “më e bukura” e “fati të keq” në kalendarin mitologjik
KALLISTO (Callisto) ishte një vajzë e mbretit arkadian Lykaon (Lycaon) dhe një shoqëruese e gjuetisë së perëndeshës Artemisa. Gjithashtu CALLISTO...
REPORTAZH
Karnavalet në Shkodër, solemniteti i një tradite që madhështon përmes teatralitetit festiv
Teksa përcjell atmosferën festive të “Rrugët e Shkodrës n’Karnaval”, harenë dhe ngjyrat, kostumet dhe maskat që qasen t’i “sjellin” njerëzit...
Read more
PSIKOLOGJI
INTERVISTA
Artisti kinez, Liu Ruowang vjen në Malësinë e Madhe me “Wolves Coming”, në mbrojtje të natyrës
Nga Albert Vataj Koha Jonë Kur një pyll pritet dhe një lum devijohet, biodeiversiteti në një tendencë për të mbijetuar,...
FORUM
“Shkodra n’Fest” e shndërroi natën e ndezjes së ditave në mbrëmjen magjike shkodrane
Albert Vataj Mbrëmja e 1 dhjetorit, mbrëmja e parashikuar nga autoritetet vendore të Shkodrës, si nata ndezjes së dritave, na...
PROFIL
Diego Armando Maradona, ai që pasioni për futbollin e shndërroi në një legjendë
Albert Vataj Katër vite më parë, më 25 nëntor 2020, Diego Maradona, vdiq në moshën 60-vjeçare, pas një arrestimi kardiak...
Read more
A E DINI SE
Arti mesjetar i libërlidhjes shpinë për shpinë, kur fjala u bë krahë dhe “fluturoi”
Në Mesjetë, leximi nuk ishte një hobi shumë i përhapur dhe ata që zotëronin një libër ishin njerëz të privilegjuar,...
SHKENCË
Mushkonjat, çfarë i tërheq ata më shumë dhe si të mbrohemi pickimeve të tyre?
Çfarë i tërheq mushkonjat tek ne? Disa faktorë: dioksidi i karbonit që nxjerrim me frymëmarrje, stimujt vizualë (ngjyrat si e...
EROS
Seksi dhe vdekja, natyra provokuese dhe çlirimtare e përplasjes së Erosit dhe Thanatos-i
Kultura jonë punon shumë për të mbajtur seksin dhe vdekjen të ndara, por rimbushja e dëshirës seksuale mund të sigurojë...
Read more
NGA JETA E KORIFEJVE
KURIOZITETE
Të vërtetat e astronautit dhe gdhendjeve të tjera të çuditshme në muret e kishës të shekullit të 12-të?!
Kur imazhet pushtuan internetin, një stuhi aludimesh dhe trillimesh pushtoi interesimin në rritje të njerëzve, shumë prej të cilëve nuk...
SHËNDETËSI
Mostoleranca ndaj ekstremitetit të temperaturave, faktorët fiziologjikë, reagimi i trupit dhe shëndeti
Albert Vataj Ekspozimi ndaj ekstremitetit të temperaturave, nxjerr në pah problemin e mostolerancës fizike dhe psikologjike, faktorë të cilët bëjnë...
NATYRA
Parajsa e vreshtave të rrushit, strukur në ferrin e tokës vullkanike
Është në shtratin e dy shpërthimeve të njëpasnjëshme të dy vullkaneve dhe nën kërcënimin e një vullkani ende aktiv. Është...
Read more
