TË PËRZGJEDHURAT
Karl von Blaas, mjeshtri mes idealit fetar dhe pasionit historik, shkrimtari që u bë babai i piktorit të zhanrit
Albert Vataj Karl von Blaas (28 prill 1815 – 19 mars 1894) është një ndër emrat më përfaqësues të pikturës...
Émile Henri Bernard, piktori francez i “gjuhës hyjnore”, gdhendësi, poeti, shkrimtari dhe kritiku penëmprehtë i artit
Albert Vataj Émile Henri Bernard mbetet një ndër figurat më enigmatike dhe njëkohësisht më thelbësore të artit francez të fund-shekullit...
Befasia e gurit shumëkëndësh dhe precizoni i realizimit të murit të gurtë, që vjen nga Andet
Thellë në zemrën e Andeve të Perusë, mjeshtrit e lashtë të gurit në Cusco realizuan mrekulli inxhinierike që edhe sot,...
Përqafimi i përjetshëm në sarkofagun e Thanchvil Tarnait dhe Larth Tetnies në Vulcin e Italisë së lashtë
Albert Vataj Në mermerin që koha s’e treti, dy shpirtra janë mbështjellë në një çarçaf të madh amëshimi. Larth Tetnies...
Më 24 prill 1184 p.e.s. rënia e Trojës përmes dredhisë dhe përjetësimi i kësaj ngjarje epike në mit
Albert Vataj Më 24 prill 1184 p.e.s., sipas një përllogaritjeje tradicionale që vjen nga thellësitë e dijes antike dhe mitit...
Pinin Brambilla, 20 vjet për të restauruar “Darkën e Fundit” të Da Vinçit, edhe për të korrigjuar gabimin e mjeshtrit
Albert Vataj Në vitin 1977, restauratoria italiane, Pinin Brambilla filloi procesin sfidues të restaurimit të Darkës së Fundit të Leonardo...
Zoja e Këshillit të Mirë, e njohur edhe si Zoja e Shkodrës, historia e katolicizmit ndër shqiptarë
O Zoja e Bekueme, Nana e Këshillit të Mirë. Ndër duert tua të fuqishme, o Nanë e Mëshirës, po e...
Xhorxh Bajron, fisniku aventurier, britaniku që u dashurua me Shqipërinë dhe shqiptarët
Nga Albert Vataj Lord Bajroni vdiq më 19 prill 1824 në Greqi, ku kishte shkuar për të mbështetur luftën greke...
Ura që lidh dy mijë vjet, një testament romak në zemrën e Lake District, Angli
Nga Albert Vataj Në peizazhin e mjegulluar dhe të qetë të Lake District, në veri të Anglisë, fshihet një thesar...
Trashëgimia e dinastisë shkodrane të fotografisë “Marubi” në UNESCO, nga dhoma e errët, në dritën e përjetësisë së pasurisë së botës
Nga Albert Vataj Ka çaste kur historia nuk bëhet thjesht përmes ngjarjeve, por përmes kujtesës së atyre ngjarjeve. Dhe më...
18 prill 1958, gjykata Federale e SHBA-ve liron nga çmendina poetin Ezra Pound, ku e ngujoi për 13 vite
Në historinë moderne, rrallëherë shfaqet një figurë aq kontradiktore sa Ezra Pound, mjeshtër i fjalës dhe i formës poetike, por...
Ky mal me gëzhoja i përket Betejës së Somme-s, ku u hodhën 1.5 milion predha dhe mbetën në fushëbetejë një milionë viktima
Ka pamje që nuk kërkojnë fjalë për të rrëfyer dhimbjen që mbartin. Fotografia e një mali të tërë me gëzhoja...
FIGURA TË NDRITURA
Xhorxh Bajron, fisniku aventurier, britaniku që u dashurua me Shqipërinë dhe shqiptarët
Nga Albert Vataj Lord Bajroni vdiq më 19 prill 1824 në Greqi, ku kishte shkuar për të mbështetur luftën greke...
Read more
KUJTESË
Robert Elsie, albanologu që shpaloi kulturën dhe historinë tonë edhe përmes fotografisë
Albert Vataj Në Ditën Ndërkombëtare të Fotografisë, kam një listë të gjatë emrash dhe kontributorësh, pasionantësh dhe përkushtuesish, të cilët...
IMPRESIONE
Nevoja për t’u parë thellë, për t’u dëgjuar hështurazi, për t’u ndjerë në një çast shkëndi e shpërthimtë drite
Albert Vataj “Takim ëmbëlak” është diçitura, me të cilën e ka postuar këtë foto Mogens Nygaard, në David Attenborough Fans....
TRADITË
Zoja e Këshillit të Mirë, e njohur edhe si Zoja e Shkodrës, historia e katolicizmit ndër shqiptarë
O Zoja e Bekueme, Nana e Këshillit të Mirë. Ndër duert tua të fuqishme, o Nanë e Mëshirës, po e...
Read more
PËRSIATJE
Albert Vataj: Mramje shkodran, mylmye n’gazmim dritash e gjallnimi
Mramja bjen n' Shkodër, e shëmbëllimt n'tan solemnitet e florinjta. Dritun thellë andjes andërrtare, qi pluskon yjeve, piklimeve t'dritta qi...
ESSE
Si e shkroi arti përmes krijimit historinë e fatkeqësive të mëdha, që nga Murtaja e Zezë, Gripi Spanjoll, Lija Japoneze, deri te Covid-19
Si i kanë portretizuar artistët epidemitë gjatë shekujve, dhe për çfarë mund të na tregojnë veprat artistike, atëherë dhe tani?...
HISTORI
Më 24 prill 1184 p.e.s. rënia e Trojës përmes dredhisë dhe përjetësimi i kësaj ngjarje epike në mit
Albert Vataj Më 24 prill 1184 p.e.s., sipas një përllogaritjeje tradicionale që vjen nga thellësitë e dijes antike dhe mitit...
Read more
POEZI
Albert Vataj: Kjaj ti Ajkun e dishrimeve t’mija t’andshme
Në t'prame t'dritës së hans, te ty, s'mujta me ardh, edhe pse njaq fort deshta, e kandja ma kish bash...
PROZË
Profili psikologjik i një diktatori të çmendur. Adolf Hitler, i çmenduri që çmendi historinë
Nuk pinte raki, urrente duhanin, fjalimet i ushtronte para pasqyrës dhe i frikësohej vetmisë… Dosja e CIA-s, e ruajtur në...
URTËSI
Çfarë na këshillon zëshëm, gjigandi i filmit pa zë, Çarli Çaplin?!
Asgjë nuk është e përjetshme në këtë botë, madje as problemet tona. Më pëlqen të eci në shi, sepse askush...
Read more
AUTORË
18 prill 1958, gjykata Federale e SHBA-ve liron nga çmendina poetin Ezra Pound, ku e ngujoi për 13 vite
Në historinë moderne, rrallëherë shfaqet një figurë aq kontradiktore sa Ezra Pound, mjeshtër i fjalës dhe i formës poetike, por...
LIBRA
Thirrje për empati dhe mësimet që mëtojnë rrezet e “Një mijë diej vezullues” të Khaled Hosseini
Një mijë diej vezullues është roman i vitit 2007, shkruar nga autori afgano-amerikan Khaled Hosseini. Është debutimi i tij i...
FILOZOFI
Sipas Franc Kafkës, “Arti, si lutja, një dorë e shtrirë drejt errësirës në kërkim të prekjes së hirit hyjnor”
Albert Vataj Kjo shprehje e Kafkës është një psalmodi drite në errësirën e qenies. Ajo flet për artin dhe lutjen...
Read more
PËRSHKRIMORE
Viti 1832, në qytetin anglez të Carlisle, një burrë që nxjerr në ankand gruan e tij
Albert Vataj Kjo gravurë, ashtu si edhe përshkrimi i ngjarjes që ke sjellë, pasqyron një fenomen të errët, por domethënës...
PIKTURË
Karl von Blaas, mjeshtri mes idealit fetar dhe pasionit historik, shkrimtari që u bë babai i piktorit të zhanrit
Albert Vataj Karl von Blaas (28 prill 1815 – 19 mars 1894) është një ndër emrat më përfaqësues të pikturës...
DASHURI
Profetike për dashurinë nga “Profeti”, i përkorjes së mendimit, Khalil Gibran
Albert Vataj "Le të ketë hapësira në bashkimin tuaj dhe le të kërcejnë erërat e qiejve midis jush. Duajeni njëri-tjetrin,...
Read more
MUZIKË
Ludwig van Beethoven, kapërcyelli i epokave klasike dhe romantike të muzikës, titani i historisë botërore të artit
Ai u quajt "Prometheu i muzikës". Rendi me kohën dhe i shtyti tej në pafundësi dimensionet e së mundshmes së...
Read more
QYTETËRIM
Befasia e gurit shumëkëndësh dhe precizoni i realizimit të murit të gurtë, që vjen nga Andet
Thellë në zemrën e Andeve të Perusë, mjeshtrit e lashtë të gurit në Cusco realizuan mrekulli inxhinierike që edhe sot,...
MITOLOGJI
Përqafimi i përjetshëm në sarkofagun e Thanchvil Tarnait dhe Larth Tetnies në Vulcin e Italisë së lashtë
Albert Vataj Në mermerin që koha s’e treti, dy shpirtra janë mbështjellë në një çarçaf të madh amëshimi. Larth Tetnies...
REPORTAZH
Karnavalet në Shkodër, solemniteti i një tradite që madhështon përmes teatralitetit festiv
Teksa përcjell atmosferën festive të “Rrugët e Shkodrës n’Karnaval”, harenë dhe ngjyrat, kostumet dhe maskat që qasen t’i “sjellin” njerëzit...
Read more
PSIKOLOGJI
INTERVISTA
Artisti kinez, Liu Ruowang vjen në Malësinë e Madhe me “Wolves Coming”, në mbrojtje të natyrës
Nga Albert Vataj Koha Jonë Kur një pyll pritet dhe një lum devijohet, biodeiversiteti në një tendencë për të mbijetuar,...
FORUM
Albert Ajnshtajn në vitin 1949 në esse-n, “Pse socializmi?” shkruante se “sakatimi i individit” ishte “e keqja më e keqe e kapitalizmit”
Albert Vataj Në mesin e shekullit XX, një prej mendjeve më brilante të njerëzimit, Albert Ajnshtajni, nuk nguroi të përfshihej...
PROFIL
Ferid Kola, zashmëria shkodrane e shpirtit krijues, mirësia si shëmbëllim vlerash përfaqësuese
Nga Alberrt Vataj Prej tana arsyeve me shku n'Shkodër, Ferid Kola, asht një kryeherë. Ferid Kola, asht nji shkas me...
Read more
A E DINI SE
Kur makinat elektrike tregtoheshin si “makina e grave”. A ishte kjo arsyeja se pase botën e dominoi makina me djegie?
Kur mendojmë për historinë e automobilit, shpesh përfytyrojmë përparimin teknik dhe konkurrencën industriale si forcat kryesore që përcaktuan se cila...
SHKENCË
Kuptimi ynë për origjinën e jetës, nga “Kozmos” i Carl Sagan
"Ne jemi bërë nga materiali i yjeve. Ne jemi një mënyrë që universi të njohë vetveten", ky përkufizim i Carl...
EROS
STUDIMI: Aftësia për të perceptuar sinjalet e brendshme trupore, të lidhura me kënaqësinë e përjetimit intim të grave
Hulumtimi i ri i publikuar në “Brain Sciences” sugjeron se gratë që janë më të përshtatura me ndjesitë e tyre...
Read more
NGA JETA E KORIFEJVE
KURIOZITETE
“Njeriu i Akullnajës”, një thesar arkeologjik, individi që ka jetuar rreth vitit 3.300 para Krishtit, gjendet i mumifikuar
Albert Vataj “Njeriu i Akullnajës”, një thesar arkeologjik, individi që ka jetuar rreth vitit 3.300 para Krishtit, gjendet i mumifikuar,...
SHËNDETËSI
Harold Whittles, një fëmijë i shurdhër, i cili po dëgjonte zërin e tij për herë të parë përmes një aparature dëgjimi, në vitin 1974
Fytyra e shtangue e Harold Whittles, një fëmijë i shurdhër, i cili po dëgjonte zërin e tij për herë të...
NATYRA
Parajsa e vreshtave të rrushit, strukur në ferrin e tokës vullkanike
Është në shtratin e dy shpërthimeve të njëpasnjëshme të dy vullkaneve dhe nën kërcënimin e një vullkani ende aktiv. Është...
Read more
