Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Pikturë

“Rrëmbimi i Proserpinas”, trishtimi mitologjik i skalitur në mermerin e Giovanni Berninit

October 15, 2016
in Pikturë
172
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Nga Albert Vataj

Pas afro pesë shekujsh kjo masë e stërmadhe mermeri vijon të përfshijë miliona vizitorë në një gozhdim ngjethës paniku, dhimbje dhe trishtimi. Ata e ndjej peshën e kësaj ftohtësie prej guri teksa u tendoset në fijëzat përshkuese të emocioneve që i lidh duke i ngërthyer në kurthin e një pranie që ata i bën “fajtor”. Ata, nuk kanë asnjë udhëzgjedhje tjetër vetëm se të kundrojnë këtë akt barbar, këtë nënshtrim vullneti që udhëton nga mitologjia te përfytyrimet dhe gjallimi në mermer i skulptorit te shtangia e tyre dorzan hutimit dhe paaftësisë për të bërë diçka vetëm se të trishtohen dhe mrekullohen.

“Rrëmbimi i Proserpinas” mëton në vetvete shprehjen e komunikimit artistik që trashëgojmë nga baroku. Kjo skulpturë e artistit italian Giovanni Lorenzo Bernini, është e realizuar në periudhën ndërvitase, 1621-1622. Bernini asokohe ishte vetëm 23 vjeç, kur nxori nga mermeri dhe e kredhi për kundjen këtë kryevepër. Përshkrimorja i kësaj vepre zanafillon nga mitologjia dhe kumton aktin e rrëmbimit nga Plutoni i Proserpinas.

Si me shumë nga veprat e hershme të Bernini-t, ajo është autorizuar nga kardinali Scipione Borghese, i cili e pagoi këtë kërshëri të mermertë jo më pak se 450 scudi romake. Pas përfundimit të saj, statuja është dhënë nga Scipione, Kardinalit Ludovisi, më 1622, i cili e dërgoi atë në vilën e tij.

Këtë mrekulli në mermer e ka çmuar edhe vetë kritika, e cila nuk është strukur pas vrazhdësisë dhe disiplinës mbi bazën e së cilës përcakton vlerat.

Shumë nga këta syresh e kanë mbështjell me vlerësime pozitive këtë punë, e cila e ka behur aktin e rrëmbimit, me një forcë shprehëse dhe afri komunikimi të atillë, sikur ne të jemi në çdo kohë përjetues të një momenti të trishtë, e cila e kredhur në mermer, e përjetëson trishtimin e mrekullishëm si një gjendje, e cila e rijetuar të ngjeth në çdo kohë.

Gjallëria dhe rreptësia e trajtimit të detajit, e realizuar në mermer e mbajnë Berninin të veçuar. Gishta të tendosur dhe agresiv derdhen në mermer si mbi një kurm të brishtë femre. Proserpina shëmbëllen jo vetëm viktimën e këtij akti, por edhe peshën. Skulptori e ka derdhur në mermer këtë moment si në një murosje një jetësim.

Kritiku, Howard Hibbard evidenton rëndësinë dhe vështirësinë e realizimit të detajit, duke cituar mbi “butësinë e lëkurës, derdhjet e litarëve fluturues të flokëve, lotët e Proserpinas dhe kurmi i saj kaq i gjallë”.

Gjithsesi nuk i ka shpëtuar hakërrimeve dhe mësymjeve për motivin. “Rrëmbimi i Proserpinas”, nuk ka gjetur afrinë dhe nevojën për t’u pranuar. Kësisoj Bernini është shikuar jo rrallë, vëngër, dhe sulmuar zellshëm duke yshtur këtë kategori kundështishë për të gjetur detaje që e zhveshin këtë mrekulli nga atributet e kryeveprës, megjithatë ajo mbetet e tillë, një akt i trishtë i derdhur mrekullueshëm në mermer.

Të ndalosh vërshimin mijëravjeçarë të kohë,s duke e derdhur në gurë si në një statujë prej uji, atë që trilli i mitologjisë ka stolisur me egërsinë dhe sqimën, duke e bërë të trokasë në ëndje dhe kujtesë, në forcë zotërimi dhe bindje nënshtrues, cakun e një fati të koduar në ligjësinë e heshtës së atij zenithi që ther tejpërtej kurmin e historisë njerëzore.

 

Tags: “Biri i Qiellit”“Pranvera dhe Vjeshta”“Rrëmbimi i Proserpinas”AlbaniaAlbert VatajArsimimiArtArtiAsgjejaAutorAziaBiblotekBotaDemokraciaDijaDijeDishepujDisiplinaDritaEkuilibriEsseEstetikefilozofFjalaForumGiovanni Lorenzo BerniniGjithçkajaGjithsesiHistoriIluminimInteligjenceKeshillaKinaKohaKomentKonspiracionKrijuesiKritikeKujteseLexuesLibriLiriaMatematikaMendimiNjeriuNumratNxenesOpinionPapaPasuesitPergatitjaPeriudha e barokutPublikSekretShkencaShkolleShoqeriaShqipSkultureTkurretTraditaUniversiVatikaniZbulimZgjerohetZoti
Previous Post

Persiatje rreth tradhtisë, kësaj ngasësjeje drithërimash sfiduese të kurmeve flakatare

Next Post

Oscar Wilde, gjeniu i paragjykuar, rebeli që pataksi shoqërinë viktoriane

Next Post

Oscar Wilde, gjeniu i paragjykuar, rebeli që pataksi shoqërinë viktoriane

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Fjalimi i plote i Sekretarit Amerikan të Shtetit, James Baker, mbajtur ne Kuvendin Popullor me 22 qershor te vitit 1991

Fjalimi i plote i Sekretarit Amerikan të Shtetit, James Baker, mbajtur ne Kuvendin Popullor me 22 qershor te vitit 1991

June 22, 2025
Albert Vataj, në një foto të hershme me nënën, babain dhe motrën

Albert Vataj, në një foto të hershme me nënën, babain dhe motrën

June 21, 2025
Jorganxhi, familja e një trashëgimie muzikantësh, që u bë simfoni në historinë e traditës shqiptare të “zërit të shpirtit”

Jorganxhi, familja e një trashëgimie muzikantësh, që u bë simfoni në historinë e traditës shqiptare të “zërit të shpirtit”

June 21, 2025
Historia legjendare e Lukrecias, gruas emblematike të besnikërisë bashkëshortore dhe nderi i humbur që çoi në fundin e mbretit të fundit romak

Historia legjendare e Lukrecias, gruas emblematike të besnikërisë bashkëshortore dhe nderi i humbur që çoi në fundin e mbretit të fundit romak

June 20, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj