Avni Delvina nuk është i vetmi në traditën e artit shqiptar, as nuk pretendon, se përmes kësaj mënyre të vizatimit, ka bërë një zbulim të madh, por gëzon legjitimitetin e zotërimit të një mënyre unike, për të manifestuar përmes vijëzimeve, një ide apo peizazh, një shumësi trajtash apo një veçori specifike e konfigurimit të imazhit. Mendimet si dhe vijëzimet vijnë përmes kësaj mënyre narracioni të Avni Delvinës, si një tregues i një gjendjeje të mbingarkuar shpirtërore të artistit. Ai rreket që kaosin e tij të mendimit ta disiplinojë përmes vijave që përpiqet t’i bëjë ata të binden, duke i urdhëruar të formësohen pak rromujshëm, por në një ngulm qartësimi.
Vizatime me stilolaps të piktorit, Avni Delvina, janë vlera përplotësuese e tërësisë shprehëse estetike, është ajo prani e sinqertë, siç mëton surrealisti, Salvador Dali, është një lojë e zhdërvjellët i idesë kompozicionale, e cila përmes një shumësie vijëzimesh, rreken t’i japin trajtë mendimit, siç qëllimshëm e fusin kundruesin në një përballje të pështjellimtë, të përcaktimit dhe përceptimit të imazhit. Delvina edhe pse e quan këtë sipërmarrje krijuese si “stërvitje e përditshme për t’u mbajtur në formë”, në vetvete kjo mënyrë komunikimi artistike e tij është sa sofistikuar, e veçantë dhe unike.
Vizatimet me stilolaps dhe bojë, siç vërejmë te Avni Delvina, shpesh përdorin “hatching”, grupe vijash paralele. Ndërthurja përdor çeljen në dy ose më shumë të ndryshme, qasen përnga udhëzime për të krijuar një ton më të errët, e cila përkufizon dhe trajtëzon imazhin, që merr shprehi të dukshme pikërisht nëpërmjet këtij përqendrimi; të drejtvijëzimeve, përthyerja, ovalizimi dhe intensiteti i kryqëzimit të vijave. Çelja e thyer, ose vijat me thyerje të përhershme, formojnë tone më të lehta, dhe kontrollimi i densitetit të thyerjeve arrin një shkallëzim të tonit, duke i dhënë trajtë formës.
Velje (Frëngjisht: hachure ) është një teknikë artistike e përdorur për të krijuar tonalitete ose hijezime efekti, duke vizatuar në heraldikë të imazheve me ngjyra, veçanërisht monokromatike. Hatching përdoret gjithashtu ndonjëherë për të koduar ngjyrat në paraqitjet e veshjeve, përmes vijave të kryqëzuara. Kur linjat vendosen në një kënd me njëra-tjetrën, ajo quhet drejtëza paralele. Valimi është veçanërisht i rëndësishëm në thelbin linear, të tilla si vizatimi dhe shumë forma të shkrimit, si p.sh. gdhendje, gravurë dhe prerje druri. Në artin perëndimor, çelja filloi në Mesjetën dhe u zhvillua më tej në shkrirje tërthore, veçanërisht në shtimet e vjetra mjeshtërore të shekullit të pesëmbëdhjetë. Mjeshtri ES dhe Martin Schongauer në gdhendje dhe Erhard Reuëich dhe Michael Ëolgemut në prerje druri ishin pionierë të të dyja teknikave, dhe Albrecht Dürer në veçanti e përsosi teknikën e ndërthurjes në të dy planet.
Artistët përdorin teknikën, duke ndryshuar gjatësinë, këndin, afërsinë dhe cilësi të tjera të linjave, më së shpeshti në vizatim, pikturë lineare dhe gdhendje.
Është sugjeruar që aftësia e një individi për të perceptuar një objekt që po vizaton është faza më e rëndësishme në procesin e vizatimit.
Ata që e trajtuan këtë shprehi dhe që lanë në historinë e artit përmes monumenteve të tjeras krijuese, ku një vend të veçantë zë vizatimi janë, Leonardo da Vinci, Albrecht Dürer, Hans Holbein i Riu, Michelangelo, Raphael, Pizanello, Claude, Jacques de Gheyn II, Guercino, Nicolas Poussin, Rembrandt, Peter Paul Rubens, Pieter Saenredam, François Boucher, Jean-Honoré Fragonard, Giovanni Battista Tiepolo, Antoine Watteau, dhe zgjaton ende lista.
Në një vështrim të ngulmët të punëve të Avni Delvinës, konstatojmë jo tamam fazën parapërgatitore të një punë, e cila pasohet nga intensifikimi i këtij konturimi me kontraktime të ngjyrave dhe trajtave. Delvina nuk i përdor vizatimet si bocete përgatitore të një pikture. Ai e trajton vizatimin me stilolaps si një vepër arti, pavarësisht modestisë për t’i trajtuar ata si “nxehje”. Me mbi dymijë punë të tilla që Avni Delvina ka realizuar 20 vite të shkuara nuk janë tamam-tamam nxehje, sepse do të kemi të bëjmë me një furrnaltë, e aq më pak të jenë stërvitje. Po ato janë punë, punë të mirëfillta artistike, të cilat meritojnë vëmendje dhe konsiderim. Artisti Delvina planifikon vendosjen e elementeve në art për të komunikuar idetë dhe ndjenjat me shikuesin. Përbërja mund të përcaktojë fokusin e artit dhe të rezultojë në një tërësi harmonike që është estetikisht tërheqëse dhe stimuluese.
Ju mund të pyesni se çfarë ka dashur të thotë Delvina me këtë vizatim, apo si ta deshifrojmë këtë kod vijëzimesh, për të kuptuar se nga duhet hyrë te përjetimi, si duhet ta përcjellim ndjesin tonë në këtë kontakt.
Arti, i parë dhe gjykuar me arsye artistike, ka aftësinë të jetë unike në raport me krijuesin, siç është personale në aspektin e perceptimit dhe përjetimit. Shpeshherë ne mund të shohim diçka, të rrëmbehemi prej një gjëndje të mbingarkuar emocionale, dhe të jemi të magjepsur gjatë procesit të këtij komunikimi, qoftë edhe të formësuar përmes një kodifikimi vijash, pa patur nevojë të kalkulojmë saktësime të figurshme, të identifikojmë objekte apo të dëgjojmë një vijë melodike.
Arti është çfarë ne duan që ai të jetë, dhe një vepër arti arrin të na thotë çfarë ne duam të dëgjojmë, dhe Avni Delvina përpiqet të flasë personalisht me secilin jush çiltërsisht dhe sinqerisht, përmes vijash.
Albert Vataj
