Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Kujtesë

André Gide, inspirues i Kamy dhe Sarter, ai që zgjodhi letërsinë të sfidonte vetveten

February 19, 2017
in Kujtesë
424
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Nobelisti francez në Letërsi i vitin 1947, André Paul Guillaume Gide, (22 Nëntor 1869 – 19 shkurt 1951) ishte një autor me shumë ndikim. Karriera e Gide fillon nga lëvizja simboliste për të kulmuar tek antikolonjalizmi midis dy luftrave botërore.

Shkrimet e André Gide u shtri në shumë gjini duke shkëlqyer dukshëm… Si një mjeshtër i rrëfimit në prozë, dramaturg dhe përkthyes, kritik letrar, krijues letrar dhe esse-ist. Ajo që përbën ditarin e André Gide, mbetet një shembull intrigues i njeriut të letrave.

Ai është i njohur për fiction, si dhe për veprat autobiografike. Gide manifestonte para publikut konfliktit dhe pajtimin eventual të dy anëve të personalitetit të tij, që nënshtrohet nga një kulturë e ngurtë dhe e ngushtë dhe moralizmi shoqëror. Puna e Gide mund të shihet si një shtjellim i lirisë dhe fuqizimi i saj përballë moralizmit puritan dhe kufizimeve, dhe përpjekjet e tij të vazhdueshme për të arritur ndershmërinë intelektuale. Tekstet e tij si vetë-eksplorues pasqyrojnë kërkimin se si të jetosh plotësisht vetveten, madje deri në pikën e njohjes dhe respektimin e orjentimit seksual, pa cënuar vlerat e askujt.

Andre Gide është shkrimtari që ka frymëzuar gjithë epokën e fundit të letërsisë franceze. Albert Kamy dhe Sartri nisën të shkruanin pasi lexuan veprat e tij. Por në jetën e tij private, Gide duket se nuk ka qenë i lumtur, dhe pse u martua disa herë. Femrat nuk ishin dashuria e tij. Në vitin 1916, në moshën 47-vjeçare, ai bie në dashuri për herë të parë me Marc Allegret i cili ishte vetëm 15 vjeç. Letrat e tyre të dashurisë u dogjën nga gruaja e mëvonshme e Marc. Pas ndarjes me të, Gide takohet me Dorothy Bussy, një romancier anglez, i cili për vite të tëra nuk do të ishte vetëm përkthyesi i tij në gjuhën angleze, por dhe dashnori i tij.

André Paul Guillaume Gide' (Paris, 22 nëntor 1869 – Paris, 19 shkurt 1951[1].) , ishte shkrimtar francez, fitues i Çmimit Nobel për Letërsi, për vitin 1947.

André Gide u lind në Pariz në vitin 1869. Babai i tij ishte profesor i drejtësisë, i cili i vdiq më 1880. Gide u rrit në Normandi, më shumë si i vetmuar. Pas vdekjes së nënës në vitin 1895, martohet me një të afërme, por kjo martesë ishte vetëm formale.

Gide e botoi romanin e parë, Shënimet e Andrea Walterit (në origjinal: Les Cahiers d'André Walter). Nga 1893 deri më 1894 udhëton për në Afrikën e Veriut. Në Alxheri shoqërohet me Oscara Wilden dhe e pranon orijentimin e vetë homoseksual.

Gide ishte pjesëmarrës në formimin e revistës letrare Revista e Re franceze , më 1908 (Nouvelle Revue française).

Romani podrumet e Vatikanskit (Les caves du Vatican) e boton më 1914. Kjo është një satirë për gënjeshtrat dhe mashtrimet e burokracisë.

Në vitet e '20 të shekullit XX, Gide ishte inspirues për shkrimtarët Albert Kamy dhe Jean-Paul Sartrin. Më 1923 boton librin biografik për Fjodor Dostojevskin. E mbrojti orientimin e vet seksual në përmbledhjen me ese Koridon më (1924) e cila zgjoi një kritikë të madhe në publik, por ajo u konsiderua si vepra më e rëndësishme krijuese e tij.

Kishte një vajzë, Catherinen e lindur më 1923, nga lidhja jashtëmartesore.

Autobiografinë e vet, Gide e publikon më 1926, me titullin "Nëse një kokërr nuk vdes" (Si le grain ne meurt). Më vonë udhëton nëpër Afrikën qendrore si në Kongo dhe Çad. Ishte kritik për metodat koloniale franceze. Gjatë viteve të '30, një kohë të shkurtër ishte i lidhur me idetë e Komunizit, por u zhgënjye pas vizitës në Bashkimin Sovjetik.

Gide përsëri shkon në Afrikë, më 1942 dhe atje jeton gjatë kohës së Luftës së Dytë Botërore.

Gide vdiq në Paris më 19 shkurt 1951. Kisha Katolike Romake e ka vendosur veprat e tij në Indeksin e Libra ndaluar në vitin 1952.

Tags: André GideAndré Paul Guillaume GideEsseistGazetarKrikLetersia francezePerthyesRomancierVeprimtar politik
Previous Post

Letra dërguar nipit, këshilla atërore e të urtit apo kushtrimi i dijeshumit Umberto Eco para vdekjes?!

Next Post

Fati tragjik i gruas në “Një mijë diej vezullues” të Khaled Hosseini dhe letra e babait për Mariam

Next Post

Fati tragjik i gruas në "Një mijë diej vezullues" të Khaled Hosseini dhe letra e babait për Mariam

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Emily Dickinson, poetja që zgjodhi vetminë si shëlbim i shpirtit dhe e pranoi atë si një ndëshkim

Emily Dickinson, poetja që zgjodhi vetminë si shëlbim i shpirtit dhe e pranoi atë si një ndëshkim

May 15, 2025
Zbulim aksidental i Wilhelm Röntgen që revolucionalizoi mjekësinë, si lindën rrezet X dhe Anna Bertha, gruaja që pa vdekjen e saj

Zbulim aksidental i Wilhelm Röntgen që revolucionalizoi mjekësinë, si lindën rrezet X dhe Anna Bertha, gruaja që pa vdekjen e saj

May 13, 2025
Mbretëresha e Natës, një pllakë terrakote që ngjall frikë, adhurim dhe magjepsje

Mbretëresha e Natës, një pllakë terrakote që ngjall frikë, adhurim dhe magjepsje

May 12, 2025
Dhimbja si dëshmi e dashurisë që kemi njohur dhe na ka dhembur kaq thellë që kemi humbur

Dhimbja si dëshmi e dashurisë që kemi njohur dhe na ka dhembur kaq thellë që kemi humbur

May 12, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj