Skulptori Donatello kishte ringjallur nudon klasike duke skalitur një version bronzi të Davidit (1440-60). Do të bëhej një kryevepër e Rilindjes së Hershme. Por figura e lartë e mermerit e Mikelanxhelos e kapërceu atë si versioni më i arrirë dhe më ikonik në historinë e artit perëndimor. Statuja madhështore e Mikelanxhelos, 17 metra e gjatë, përshkruan profetin David, me llastikun që do të përdorë për të vrarë Goliathin, të shtrirë mbi supin e tij të majtë. Mikelanxhelo mori vendimin e pazakontë për të përshkruar Davidin përpara betejës (në të kundërt, Davidi triumfues i Donatello qëndron me këmbën e tij mbi kokën e prerë të armikut të tij). Në fakt, armiku i madh i Davidit (Goliath) nuk përmendet fare në vepër.
Mikelanxhelos u ngarkua të prodhonte skulpturën për Opera del Duomo në Katedralen e Firences. Ajo do të ishte një nga një seri statujash që do të vendoseshin në kamaret e tribunave të katedrales (rreth 80 metra mbi tokë). Atij iu kërkua nga konsujt e Bordit të përfundonte një projekt, të braktisur më parë nga Agostino di Duccio dhe Antonio Rossellino, të cilët të dy kishin refuzuar bllokun e madh të mermerit për shkak të pranisë së shumë ” taroli ” (të papërsosurve). Blloku i mermerit kishte qëndruar i papunë në oborrin e Operës për rreth 25 vjet. Në biografinë e tij të cituar shpesh, Ascanio Convidi shkroi se dihej (nga dokumentet e arkivës) që Mikelanxhelos punoi mbi Davidin “në fshehtësi të madhe, duke e kyçur larg syve të vëmendjes kryeveprën e tij deri në janar të vitit 1504”. Ai shtoi se “meqenëse ai punonte në oborrin e hapur, kur binte shi, ai punonte i lagur” por, në vend që ta linte shiun ta shqetësonte, ai frymëzoi metodën e punës së Mikelanxhelos, në të cilën ai krijoi një model dylli (të Davidit ) dhe e zhyti në ujë. Ndërsa punonte, ai ulte nivelin e ujit, duke e zbuluar figurën e dyllit pak nga pak. Siç shpjegon Convidi, “duke përdorur dalta të ndryshme [ai më pas] skaliti atë që mund të shihte duke dalë”. Aq i zhytur në projektin e Davidit ishte Mikelanxhelos, sa thuhet se “ka fjetur në mënyrë sporadike, dhe kur e ka fjetur ai ka fjetur me rroba dhe madje edhe me çizme ende të veshura, dhe hante rrallë”.
Puna e përfunduar është një shembull i shkëlqyer i mjeshtërisë së anatomisë së Mikelanxhelos. Kjo është më e dukshme në muskulaturën e Davidit; forca e tij u theksua përmes qëndrimit klasik kontrapposto (asimetrik), me peshën që zhvendoset në këmbën e tij të djathtë. Gjysma e sipërme e trupit ishte bërë pak më e madhe se këmbët, në mënyrë që shikuesit që e shikonin Davidin nga poshtë ose nga larg, të përjetonin një perspektivë më realiste. E tillë ishte autenticiteti i figurës, deklaroi Vasari: “Pa asnjë dyshim kjo figurë ka vënë në hije çdo statujë tjetër, të lashtë apo moderne, greke apo romake”.
Ndërsa statuja u nderua gjerësisht, ajo u fye gjithashtu për eksplicititetin e saj seksual. Për shembull, gjatë fundit të shekullit të nëntëmbëdhjetë, një gips i Daviditu ekspozua në Muzeun Victoria dhe Albert të Londrës. Për të mos ofenduar shijet e grave fisnike, mbretëresha Viktoria urdhëroi që figurës t’i shtohej një fletë fiku suva “e shkëputur” për të mbrojtur modestinë e Davidit . Në një rast tjetër, një kopje e Davidit iu ofrua bashkisë së Jerusalemit për të shënuar 3000 vjetorin e pushtimit të qytetit nga mbreti David. Fraksionet fetare në Jerusalem kërkuan që dhurata të refuzohej sepse figura e zhveshur konsiderohej pornografike. Një kopje plotësisht e veshur e Davidit nga Andrea del Verrocchio, një bashkëkohës fiorentin i Mikelanxhelos, u pranua në vend të saj.
Përgatiti: Albert Vataj
