Nga Albert Vataj
Në interpretimin platonik, pushteti nuk legjitimohet nga forca apo imponimi i autoritetit, por nga aftësia për të kujdesur me përkushtim dhe drejtësi. Në vend të logjikës së sundimit, Platoni vendos logjikën e shërbimit: “Ai që di të kujdeset është më i aftë të udhëheqë sesa ai që di të urdhërojë.” Kjo përkthim moral i politikës në kujdes nuk është vetëm një devijim teorik, por një përmbysje radikale e filozofisë së lashtë, dhe një mësim që duket se koha moderne e ka harruar ose minimizuar.
Në shoqëritë bashkëkohore, termat që dikur lidhnin politikën me kujdesin janë zëvendësuar nga gjuha e administrimit, menaxhimit dhe performancës. Politika është reduktuar në burokraci teknokratike; arsimi në mekanizma raportimi dhe kontrolle; drejtimi në hierarki dhe komanda. Por, në këtë proces, ka humbur shpirti i bashkësisë. Sepse pa kujdes, ligjet mbeten fjalë të zbrazëta, institucionet ngrijnë në rutinë dhe komunitetet shuhen pa jetë. Aty ku mungon kujdesi, humbet edhe kuptimi i drejtësisë, sepse drejtësia nuk është thjesht mekanizëm rregullash, por përkushtim ndaj jetës së përbashkët.
Ai që qeveris nuk është ai që sundon, por ai që kujdeset; ai që shikon njeriun përtej funksionit, që vëren nevojën përtej statistikave, ëndrrën përtej detyrës. Në këtë kuptim, kujdesi bëhet kriteri i vërtetësisë së çdo veprimi politik, ekonomik apo arsimor. Ai nuk është luks, por domosdoshmëri: shenja që politika nuk është mekanikë pushteti, por arti i të shërbyerit.
Kujdesi është forca që e kthen pushtetin në përgjegjësi, ligjin në drejtësi dhe bashkëjetesën në përbashkësi. Ai është akti që shndërron individin në qytetar dhe qytetin në komunitet. Pa të, politika mbetet formë bosh; ekonomia, një mjet pa etikë; arsimi, një institucion pa shpirt. Kujdesi është ura midis moralit dhe praktikës, midis vizionit dhe veprimit, dhe esenca e çdo shoqërie që aspiron të quhet e drejtë dhe humane.
Në këtë kuptim, Platoni na mëson se politikë pa kujdes është një art i vdekur, dhe se vetëm përmes kujdesit mund të rikthehet shpirti i qytetërimit: një qytet që nuk shërben, nuk ekziston; një komunitet që nuk kujdeset, nuk jeton.
