Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Impresione

“Ugolino dhe djemtë e tij”, si i nxori nga Ferri Dantes skulptori Jean-Baptiste Carpeaux dhe i “burgosi” në mermer

December 1, 2023
in Impresione, Slider, Të përzgjedhurat
“Ugolino dhe djemtë e tij”, si i nxori nga Ferri Dantes skulptori Jean-Baptiste Carpeaux dhe i “burgosi” në mermer
41
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Muskuj të tendosur, nerva, tension dhe frikë. Shprehi të një gjendje pendimi dhe ndëshkimi. Një frymëmarrje e zoritshme dhe puls i shpejtuar, mish dhe gjak që “ziejnë” në betejën ndëshkimore me flakët e Ferrit. Përsosmëria fizike që lartëson në qiell sublimen e aktit të krijimit, nuk i nënshtrohet dhunës dhe persekutimit, duke mbetur e papërshkuar edhe pse me një shpërfytyrim që qendërzohet te Ugolini, të cilit i duhet të mbajë gjithë peshën ndëshkimit, edhe barrën e djemve dhe nipërve të tij, që i janë ngërthyer si rrënjët në një plekse, për t’iu kundërvënë kërcënimit. Ajo peshon më shumë se vetë mermeri ku i ka “burgosur” në një përjetim të gjithmonshëm, francezi Jean-Baptiste Carpeaux, Ugolinin dhe djemtë e tij. Ajo është aty imponuese dhe përfshirëse, përmes një ndijimi të thellë dhe një përjetimi shpues, si në tërësi ashtu edhe në çdo fragment dhe këndshikim që ngas t’i qasesh.

Tema e kësaj vepre, e konsideruar nga kritika si intensivisht romantike, rrjedh nga kantoja XXXIII e Ferrit të Dantes, e cila përshkruan sesi tradhtari pizan, Konti Ugolino della Gherardesca, djemtë dhe nipërit e tij, u burgosën më 1288 dhe vdiqën nga uria. Statuja vizionare e Carpeaux, e ekzekutuar në periudhën 1865–67, pasqyron nderimin e pasionuar të artistit për Michelangelo, veçanërisht për Gjykimi i Fundit (1536–41) në Kapelën Sistine të Vatikanit, Romë, si dhe shqetësimin e tij të mundimshëm me realizmin anatomik.

Siç dihet, Ugolino della Gherardesca ishte një politik italian, i cili mbajti një sërë postesh të rëndësishme fisnike, Konti i Donoratico, i dyti me radhë si Zot i të tretit Cagliaritano dhe Patriku i Pizës. Ai u bë Vikar i Sardenjës më 1252 në emër të Mbreti Enzo i Suabisë dhe ishte një nga udhëheqësit politikë të Pizës nga 18 Prilli 1284 (si kryetar bashkie) deri më 1 korrik 1288, ditën në të cilën ai u rrëzua nga roli i kapitenit të popullit.

Fërkimet me Ruggieri degli Ubaldini (kryepeshkop i Pisa si dhe lideri i fraksionit Ghibelline) e çuan pozicionin e tij të përkeqësohej deri në atë masë, sa që ai përfundoi me disa nga fëmijët dhe nipërit e tij i mbyllur në një kullë, ku vdiq nga uria në mars të vitit 1289.

Figura e tij u përfaqësua, njëzet vjet më vonë, në kantonin XXXIII të Ferrit i Komedisë Hyjnore të Dante Alighieri.

Carpeaux është më i njohur sot për një kryevepër të vetme, të Muzeut Metropolitan “Ugolino dhe djemtë e tij”, megjithatë ai ishte një artist shumëplanësh dhe pjellor. Një skulptor i emocioneve, sa madhështor dhe intim, ai u tërhoq në ekstreme nga Michelangelo tek Watteau, ndërsa ruante admirimin e respektueshëm për bashkëmoshatarët e tij në skulpturën franceze. Një pararendës i Rodinit dhe një mori skulptorësh të tjerë të hershëm modernë, ai e mbushi punën e tij me lëvizje të forta dhe shtytje të brendshme. Ai u përpoq për realizëm anatomik në të gjitha mediat, por veçanërisht në skulpturat dhe bustet e tij prej mermeri, të cilat duket se kapin mish e gjak në gur.

Lëshimi fillestar i modelit të gipsit i “Ugolinin dhe djemtë e tij”, krijoi një “ndjesi publike”. Kjo vepër u larguan nga tradita e Akademisë Franceze me “guxim dhe vrull”, “shpirti dhe teknika mjeshtërore e denjë për Michelangelo”. Skulptura dhe Carpeaux u konsideruan si pasardhës të traditës së skulptorit romantik francez të viteve 1830, të lidhur me François I dhe Auguste Préault. Carpeaux admironte veprat e Rude, i cili dikur shërbeu si mentori i tij. “Ugolino dhe djemtë e tij” nisën karrierën e Carpeaux dhe e çuan në komisionin e tij për fasadën e operës Palais Garnier: La Danse, një vepër që e bëri të famshëm mjeshtrin.

Gjithsesi, “Ugolino dhe djemtë e tij” mbetet padyshim jo vetëm vepra ikonike e Jean-Baptiste Carpeaux, por edhe një nga kompozimet ideore më të spikatura, që arrijnë të dalin hyjshëm nga Komedia Hyjnore, për të përcjellë në çdo kohë dhe çdo gjenerate mesazhin e fuqishëm të Dantes dhe vërtetësinë e historisë, sikurse dhe pamëshirën e betejave politike të mesjetës së hershme.

Albert Vataj

Fotot: https://www.metmuseum.org/art/collection/search/204812

Tags: "Ugolino dhe djemtë e tij"AlbaniaAlbert VatajDanteFerriHyjnoreItaliKomediaKujtesePizaShqipskulptori
Previous Post

Çdo e sotme vjen për të qenë ndryshe, dhe ikën për të mos u kthyer më duke lënë pas vetëm pendim

Next Post

Aludimi se atleti përleshet me seksualitetin e tij në skulpturën “Një atlet që lufton me një piton” , vepër e britanikut Frederic Leighton

Next Post
Aludimi se atleti përleshet me seksualitetin e tij në skulpturën “Një atlet që lufton me një piton” , vepër e britanikut Frederic Leighton

Aludimi se atleti përleshet me seksualitetin e tij në skulpturën “Një atlet që lufton me një piton” , vepër e britanikut Frederic Leighton

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Fjalimi i plote i Sekretarit Amerikan të Shtetit, James Baker, mbajtur ne Kuvendin Popullor me 22 qershor te vitit 1991

Fjalimi i plote i Sekretarit Amerikan të Shtetit, James Baker, mbajtur ne Kuvendin Popullor me 22 qershor te vitit 1991

June 22, 2025
Albert Vataj, në një foto të hershme me nënën, babain dhe motrën

Albert Vataj, në një foto të hershme me nënën, babain dhe motrën

June 21, 2025
Jorganxhi, familja e një trashëgimie muzikantësh, që u bë simfoni në historinë e traditës shqiptare të “zërit të shpirtit”

Jorganxhi, familja e një trashëgimie muzikantësh, që u bë simfoni në historinë e traditës shqiptare të “zërit të shpirtit”

June 21, 2025
Historia legjendare e Lukrecias, gruas emblematike të besnikërisë bashkëshortore dhe nderi i humbur që çoi në fundin e mbretit të fundit romak

Historia legjendare e Lukrecias, gruas emblematike të besnikërisë bashkëshortore dhe nderi i humbur që çoi në fundin e mbretit të fundit romak

June 20, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj