Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Shëndetësi

Cili ishte ilaçi më i përdorur dhe më i famshëm në të kaluarën e largët dhe si u përjashtua pas 18 shekujsh lavdi?

alsiva by alsiva
April 21, 2020
in Shëndetësi, Slider, Të përzgjedhurat
Cili ishte ilaçi më i përdorur dhe më i famshëm në të kaluarën e largët dhe si u përjashtua pas 18 shekujsh lavdi?
0
SHARES
323
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Ilaçi më i famshëm i të gjitha kohërave është triaca (ose terìaca). Thuhet se ky ilaç është shpikur nga Mithridates IV, mbreti i Pontusit (shek. I p.e.s), i cili nga frika se mos helmohej nga kundërshtarët e tij, porosit mjekun personal për një antidot shumë të fuqishëm, të aftë të mposhtte çdo helm.
Por krijimin e një preparati të tillë duhej guxim dhe përgjegjësi të lartë. ishte në lojë jeta e njeriut më të pushtetshëm. Triaca, ilaçi origjinal përmbëhej nga ekstrakte i mbi 50 bimëve (ndër të cilat; trumzë, lëng akacie, kopër, anise dhe kanellë) dhe një hardhucë pa këmbë, të përzier me mjaltë, për ta bërë më të lehtë ilaçin gjatë gëlltitjes.
Në shekullin e parë pas Krishtit, perandori romak Nero, në kontrollin e të njëjtes frikë, se mos binte viktimë e një komploti përmes helmimit, kërkoi përmirësimin e këtij ilaçi të famshëm tashmë, nga mjeku Andromaco, i cili shtoi 10 përbërës të tjerë në recetë, duke përfshirë opium dhe mish gjarpri.
Formula e re (“terìaca magna”) u vlerësua nga Galeni, njeriu më me ndikim në historinë e mjekësisë, i cili e rriti dhe zgjati suksesin e saj: triaca u përshkrua vazhdimisht nga mjekët për 18 shekuj, për të kuruar çdo kërcënim të shëndetit.
Fama e këtij medikamenti do të përballej me një periudhë të vështirë katër shekuj më pas, saktësisht gjatë murtajës së madhe të Venecias dhe në fund të shekullit të tetëmbëdhjetë, kur mjeku londinez, William Heberden publikoi një artikull që tallej me antidotin (“thjesht ju bën të djersiteni pak”), shkruante ai, duke çuar në anulimin përdorimin e këtij ilaçi nga farmakopoja zyrtare.
Sot e dimë, përbërësi i vetëm efektiv ishte opiumi (morfina), i cili heq dhimbjen, qetëson kollën dhe zvogëlon ankthin (por nuk lufton asnjë helmim).Gjithashtu, përbërësi më i famshëm i këtij preparati, mishi i gjarprit, nuk ka asnjë efekt terapeutik.
Çfarë ndodhi me këtë ilaç kaq të famshëm dhe pse ai u përjashtua nga lista e medikamenteve? Ai pati një nam të madh, të cilin koha ia shpërbëri duke lënë pas shumë pikëpyetje dhe dilema.

Focus
Përgatiti: Albert Vataj

Tags: Albert VatajAntidotBimetFocusHelmiIlaçiLashtesimbreti i PontusitMedikamentMithridates IVMjekesi
Previous Post

Ana e errët e legjendës së ringut, boksierit amerikan, Mike Tyson

Next Post

Shkatërrimet e habitatit të kafshëve dhe pandemitë janë shkaktuar nga të njëjtat procese

alsiva

alsiva

Next Post
Shkatërrimet e habitatit të kafshëve dhe pandemitë janë shkaktuar nga të njëjtat procese

Shkatërrimet e habitatit të kafshëve dhe pandemitë janë shkaktuar nga të njëjtat procese

Discussion about this post

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017
Frederik Shopen dhe Franz Liszt, një shoqëri e kërcënuar nga dashuria, George Sand dhe Daniel Stern

Frederik Shopen dhe Franz Liszt, një shoqëri e kërcënuar nga dashuria, George Sand dhe Daniel Stern

0

Prometeu, shenjtori dhe martiri më fisnik i kalendarit mitologjik

0

Wolfang Amadeus Mozart, më brilanti që bota njohu, “shenjtori” që ktheu muzikën në besim

0

Salvador Dali, surrealisti më kokëkrisur dhe më përfaqësues i pikturës

0
Frederik Shopen dhe Franz Liszt, një shoqëri e kërcënuar nga dashuria, George Sand dhe Daniel Stern

Frederik Shopen dhe Franz Liszt, një shoqëri e kërcënuar nga dashuria, George Sand dhe Daniel Stern

September 23, 2023
Italo Calvino: Ajo që e bën dashurinë dhe leximin t’i ngjajnë njëra-tjetrës është se brenda të dyjave hapen kohë dhe hapësira, të ndryshme nga koha dhe hapësira e matshme

Italo Calvino: Ajo që e bën dashurinë dhe leximin t’i ngjajnë njëra-tjetrës është se brenda të dyjave hapen kohë dhe hapësira, të ndryshme nga koha dhe hapësira e matshme

September 22, 2023
Rudyard Kipling, ky endacak i jetës, ky shpirt i gatuar me tragjizëm dhe ëndrra

Rudyard Kipling, ky endacak i jetës, ky shpirt i gatuar me tragjizëm dhe ëndrra

September 22, 2023
Vitet kur ne ishim gazeta “Korrieri”, kur media shqiptare bënte hapa drejt modernizimit të shtypit të shkruar

Vitet kur ne ishim gazeta “Korrieri”, kur media shqiptare bënte hapa drejt modernizimit të shtypit të shkruar

September 15, 2023
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj