Në historinë e njeriut, disa numra kanë pushuar herët së qeni thjesht mjete llogaritjeje për t’u shndërruar në simbole. Numri 9 është njëri prej tyre. Ai shfaqet në kontekste të ndryshme, të largëta në kohë dhe në hapësirë, por shpesh i lidhur me një ide të përbashkët: pragun, përmbushjen e skajshme, pikën përtej së cilës diçka ndërpritet. Kjo ndodh në muzikë, ku Simfonia e Nëntë duket se shënon kufirin e fundit të krijimit. Ndodh në historinë e lashtë, me Legjionin e Nëntë romak, i zhdukur pa lënë gjurmë të sigurta. Ndodh në religjion, në filozofi, në mite dhe madje edhe në strukturën e kohës dhe të riteve mortore. Rastësi? Sugjestion kolektiv? Apo pasqyrim i një arketipi që përshkon shekujt?
Për mallkimin në muzikë dhe për legjionin romak kemi folur në dy artikuj të mëparshëm; këtu po sjellim një përmbledhje për ata që nuk i kanë lexuar dhe për plotësinë e kronikës.
“Mallkimi i Nëntës” në muzikë
Rasti më i njohur lidhet me muzikën simfonike. Pas Ludwig van Beethoven-it, i cili e përfundoi Simfoninë e tij të Nëntë pak para se të vdiste, shumë kompozitorë nisën ta shikonin këtë numër me shqetësim. Franz Schubert-i e la të papërfunduar Simfoninë e Dhjetë. Anton Bruckner-i vdiq duke punuar mbi të Nëntën. Gustav Mahler-i, supersticioz dhe i vetëdijshëm për traditën, u përpoq ta anashkalonte problemin duke shmangur numrin, por sërish nuk arriti ta kapërcente atë prag. Këtu 9-shi nuk shfaqet si një numër thjesht ters, por si pika përfundimtare e një rruge krijuese, pothuajse një kufi natyror përtej të cilit pak kush arrin të shkojë.
Legjioni i Nëntë romak dhe fundi pa rrëfim
Në historinë ushtarake romake, numri 9 lidhet me një nga misteret më të diskutuara të antikitetit: zhdukjen e Legio IX Hispana. E dislokuar në Britani në shekullin II pas Krishtit, legjioni zhduket papritur nga burimet zyrtare. Nuk ka rrëfime të sigurta për një disfatë, as dekrete shpërbërjeje. Thjesht, ai pushon së ekzistuari në dokumente. Një legjion, simbol i pushtetit romak, që tretet pa shpjegime. Edhe një herë, 9-shi lidhet me idenë e një fundi absolut dhe të heshtur, pa epilog dhe pa kujtesë të qartë.
Numri 9 si numër i përmbushjes
Nga pikëpamja simbolike, 9-shi është numri i fundit para rikthimit në zero. Ai nuk hap, por mbyll. Në Komedinë Hyjnore, Dante Alighieri e strukturon Ferrin në nëntë rrethe, që kulmojnë në palëvizshmërinë totale të Luciferit. Nuk ka asgjë përtej. Në traditën pitagorike, 9-shi përfaqëson tërësinë e ciklit, shumën e gjithçkaje që ka qenë. Për këtë arsye konsiderohej i fuqishëm, por i paqëndrueshëm: pas 9-shit nuk ka evolucion, vetëm rifillim ose shpërbërje.
Nëntë ditë, nëntë net, nëntë kalime
Numri rikthehet në shumë rite dhe mite të lidhura me kalimin ndërmjet gjendjeve të qenies. Në kulturat e lashta, ritet mortore zgjatnin shpesh nëntë ditë, sikur shpirti të kishte nevojë të përmbyllte një cikël para se të largohej përfundimisht nga bota e të gjallëve. Në mitologjinë nordike, Odini qëndron i varur në pemën kozmike për nëntë net, i pezulluar mes jetës dhe vdekjes, përpara se të fitojë njohjen e runave. Nuk është rastësi: dija vjen vetëm pasi është kapërcyer kufiri i skajshëm.
Numri 9 në luftë dhe në njësitë “të destinuara të mbarojnë”
Pa rënë në supersticion, është kurioze të vërehet se, në epoka të ndryshme, njësi ushtarake të numeruara “9” janë shpërbërë, riorganizuar ose shënuar nga ngjarje traumatike. Jo për shkak të një mallkimi real, por sepse vetë numri bëhet një enë simbolike, një etiketë që përthith frikërat dhe narrativat e atyre që e përjetojnë.
Numri 9 nuk sjell ters në kuptimin banal të fjalës. Nuk është ogur, as dënim. Është diçka më e hollë. Ai përfaqëson fundin e rrugëtimit, çastin kur gjithçka që mund të thuhej, të krijohej ose të jetohej është përmbushur. Pikërisht për këtë arsye duket shqetësues: nuk premton vazhdimësi, por mbyllje.
Në fund, numri 9 nuk mbetet një enigmë për t’u zgjidhur, por një pasqyrë për t’u soditur. Ai nuk vepron si forcë që imponon fatin, por si strukturë ku njeriu projekton frikën e mbarimit, ankthin e heshtjes dhe ndërgjegjen e kufirit. Nënta simfoni, legjioni i nëntë, nëntë rrethet e ferrit, nëntë netët e sakrificës. Të gjitha flasin për të njëjtën përvojë thelbësore, atë çast kur rruga mbaron dhe nuk ka më as rrëfim, as vazhdimësi. Prandaj 9-shi nuk është i frikshëm sepse sjell fundin, por sepse e bën atë të dukshëm. Ai është numri që nuk premton më asgjë, përveç së vërtetës së mbylljes. Dhe pikërisht për këtë, mbetet një nga simbolet më të fuqishme të përvojës njerëzore.
Storie&Misteri
Përgatiti: Albert Vataj
