Çun Lajçi asht nji za i randsishëm i poezis shqipe, asht nji kumbim teptisës i njatij kushtrimi, qi tue end ndjenjat, si rrezet qi i gufojnë prej shpirtit, përshkon si prekje e beftë në çdo kohje e andje. Ambroz i pikon pena njiksaj zemre zjarmi, njiktij shpirti prushun n’yje. I kendon njajo zemer, çdo endje qi don me ken e prekun, n’prehjen e njatij mrekullimi. Ai asht nji poet dhe nji shpirt, nji pen dhe vullnes e nalt, qi tue u ba s’bashku i napin kuptim fjalës kënduese, amës që shkrep rrufeshëm n’kurmin e epshëm të njatyne gjendjeve, ku u blatohet perëndive të lashta e pasioneve toksore, me t’cillat jena shpërbly, si tue e meritu t’kenmin shëmbëlltyer e frymës së epërt.
Ky cikël poetik baritor vjen përmes kandje së kësaj pene si një jehon. Kur e lexoj m’behet sikur ndigjoj nji perrue epik qi shamaton n’teposhten e vet brenda meje. Beh e bzan me shpirtjen e atij adhurimi alpesh e andjesh. Ep e cek nahijeve, ku shpirti i prush, e tamli i vërshon poterisës nëpër vena. N’teh t’synit i prek kreshta e n’plis t’bardh i përulet bjeshka. N’kulla t’gurta e qiejve t’kthjellt si lodja, ai pahet e përlahet, tekatje, njatyne ndijimeve qi e hovin përpjet, e s’druhen me e lan bekue ku kroni currilon e pema zdeshet n’pritje t’bardhemtit flok t’borës e thinjave shprishun. Ku vasha asht e hyjt e zemra mëkon zjarme.
S’di ndryshe me i këndu njasaj kange qi m’bjen te gjaku e m’çon te pragu, veçse tue lyp n’fjalën e n’zjarmin e kumtit t’tij, yshtje e ngut me mbërri te altari qi ai ngre me fjalë e shpirt.
Albert Vataj
Poezit baritore të Çun Lajçaj
Porosi çobanishte
Sharovin untë mos ma le moj e mira e tbanit
se n’mbramje t’shkurtohet kablusha
ty prej cubash t’ruen ditën mua berret natën
mos harro me kashaisë mirë atkinë
dy herë me i dhanë taxhi
t’zanuemes mos t’i ligen vithet
mazi t’ketë tamel me pi
Bardhokat mos m’i mjel me unaza
moj herakja orë e tbanit
vrugtohen cicash mo’Zot m’nemin mua
krypën ma mallkojnë kur t’i çoj n’gjolla
ujin s’e pinë kur t’i zbres n’krua
Kur ta vnojsh mjelcën mes gjujve n’shtrungë
ti Butja ime e buktë
preki n’shpinë leshbardhat
shkoni rudinave thueju kullotni barë t’butë
e zdirgjuni pllajave
me barkun e gjinin plot
n’daç natën pak gushën me ta puthë
Prej shpatit t’i lëshova sytë
Zakes vizakes qafëholles
asaj syverdhës qerpik me rrema
që rrinte n’pragun e tbanit tue tjerrë
prej shpatit cubi ndalë e vrojtua
donte me sy me vjedhë
Rruzat n’fyt ia pa trupi iu dogj si pishë
xhylyt deshti prej shpatit m’u lëshua
si skyfteri kur e sheh kecin n’strehë kërshi
por s’mujti veç kangës fort ia krisi
tbanishtes zani me i shkua
M’prit t’i këputi rruzat n’qafë
ujin n’fyt ta pi se krejt jam shkrumua
nji mollë ta kafshoj nji ta mbajë fytverdhë
n’gjinin tand t’thahem si borzilok
rruza t’këputune tue mbledhë
Prej shpatit sytë lëshua ia kishte Zakes
luejt ia kishin mendjen rruzat n’fytin e bardhë
allti kishte qitë tri herë edhe knua kangë
e qeshë kishte vizake fytverdha
Tri javë kopil smutë jam kanë
s’je ardhë me thirrë dadën të dera
Kurrizi i Dardanisë, 10.11.2019
Kur vdisej nga malli
Pse heret shtratit dole Salih i mallit
vnoja samarin kalit nanëloke
teshat nuse ndrromi
n’bjeshkë shtatë vjet s’jam kanë
me i pa sykat n’hije t’çetave tue mrizua n’borë
pa bukë mund t’jenë çobania
pa qull qentë me klyshë
s’e dini sa fort malli m’ka marrë
Pse mestet e reja i mbathe
bjeshkës heret iu ngjite n’vraçin e zi
n’gjysë t’bjeshkës me pushua pse u ndale
ç’tu desht vajin e qyqes me ndi
tjetër zanat e futuemja s’ka
Pse mallin e bjeshkës ai za me ta zgju
ti thekshem me ia thanë kangës prej mallit
me i ba sy e vesh çika e gra
shtatë martina n’trup me t’i kallë
burrat prej inatit
Pse Salih Sylë u nise me vraçin e zi
mbas shtatë vitesh mall bjeshkësh dekë me t’u ba
shakull n’shpinë kali te shpia me t’kthy
nusja me t’i vajtua mestet n’kamë
nana me mbetë pa ty
Prishtinë (Kurrizi i Dardanisë), 11.11.2019
Ku ma le lum baca besën
Ajo përmbys rrinte n’shalë kali
fytyrën mbulua me duvak
kryet mos me çua
shtatin mos me ndreqë
deri t’largohet nga shtëpia
tre konopë samari larg
zakon i vjetër i mirë ndër male
n’shkjekat e tirqve pehateshin koburet
për ujq e për valle
Tupani i çkyente mjegullat e vona
dasmorët me shpata tue vallzua
i therte n’zemra zurla
nusja përmbys me adetin e vjetër
gjysëm vaj gjysëm gjamë
jaranit n’rogë mali rritën tue ia shkurtua
Kur i pa n’mallim bardhokat qyqe vetëm
t’madhe piskati s’u durua
ta nxifsha duvakun shami kuqe
siç ma shitove zemrën mua
kallxoma ditën kur t’bahesh për nuse
t’thojsha
se unë t’marr për grua
Ku ma le besën e tufat n’brinat e ogiçave
ku mbeti jarania e gaisjet tua n’mrize
zylyfi e mestet ku po mbesin
ku mbeti dashunia
ti shkove
e thojshe bashkë do t’vdesim
Prishtinë, Corner Kaffé, 13.11.2019
