Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Filozofi

Udha që të shpie te dija, sipas filozofëve të shquar, nga Platoni te David Hume

September 22, 2024
in Filozofi, Slider, Të përzgjedhurat
Udha që të shpie te dija, sipas filozofëve të shquar, nga Platoni te David Hume
25
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Udha drejt dijes është prej të gjitha sfidave më e qenësishmja, sepse përmes saj njeriu ka mundur të gjejë më lehtë të panjohurën, të përballet më guximshëm me të keqen, të kuptojë më mirë botën, t’i japër zgjidhjeve problemeve dhe të përmirësojë cilësisht jetën e njeriut. Por ajo, dija, kurrë nuk e përligji asnjë lloj urrejtje dhe armiqësie, zilie dhe egoje të sëmurë, të cilat e përshkuan historinë me lumenjë gjaku.
Sokrati
Sokrati besonte se dija e vërtetë fillon me pranimin e injorancës. Ai tha: “Unë e di se nuk di asgjë”. Nëpërmjet dialogut dhe pyetjeve, besova se mund t’i afroheshim të vërtetës.
Platoni
Platoni, nxënës i Sokratit, besonte se dija vjen nga bota e ideve dhe idealeve. Në Republikën, ai përdori shembullin e një shpelle për të shpjeguar se si bota fizike është thjesht një hije e botës reale që mund të arrihet nga arsyetimi filozofik.


Aristoteli
Aristoteli, student i Platonit, besonte se njohuria vinte nga përvoja shqisore dhe vëzhgimi. Unë besoja se mendja njerëzore mund ta kuptonte botën duke përpiluar dhe analizuar të dhëna.
Dekarti
Dekarti, filozofi i famshëm francez, tha frazën e famshme: “Unë mendoj, atëherë ekzistoj”. Unë besoja se mendimi dhe dyshimi ishin baza e dijes së vërtetë. Për të arsyeja është mjeti bazë për arritjen e dijes.
Immanuel Kant
Kanti u përpoq të balanconte arsyen dhe përvojën. Unë besoja se njohuria lind nga ndërveprimi i mendjes me botën fizike dhe se ne kemi kufij për atë që mund të dimë. Ai tha se ka gjëra që mendja njerëzore nuk mund t’i kuptojë plotësisht, të cilat janë “vetë gjëja”.
John Locke
John Locke, filozofi anglez, besonte se mendja e njeriut gjeneron një tabelë të zbrazët (tabula të sheshtë) dhe se njohuria vjen nga përvoja shqisore dhe ndërveprimi me botën e jashtme.
David Hume
Hume dyshoi në mundësinë e arritjes së njohurive absolute dhe të vërteta. Unë besoja se njohuritë tona bazohen në përvojën dhe zakonin dhe se mendja nuk mund të arrijë sigurinë absolute.
Çfarë mendoni ju?
Pavarësisht nëse besoni se njohuria vjen nga arsyeja ose përvoja, të kuptuarit e këtyre këndvështrimeve mund të hapë horizonte të reja në të menduarit tuaj.
Përgatiti: Albert Vataj

Tags: Albert VatajAristoteliDavid HumeDekartiImmanuel KantJohn LockePlatoniSokrati
Previous Post

Albert Vataj: Shkodra e stolisur me drita dhe qëndisur me vezullime

Next Post

Gilles Courtmanche: Burri i ulur në majë të malit nuk ra atje nga qielli

Next Post
Gilles Courtmanche: Burri i ulur në majë të malit nuk ra atje nga qielli

Gilles Courtmanche: Burri i ulur në majë të malit nuk ra atje nga qielli

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
“Seksi që në agimet e tij”, një libër që hedh dritë atje ku për shekuj është kultivuar verbëria

“Seksi që në agimet e tij”, një libër që hedh dritë atje ku për shekuj është kultivuar verbëria

July 6, 2025

Më 2 korrik 1990, kur zemërata zgjonte kurajon për të guxuar të sfidoje diktaturën

July 2, 2025
Milan Kundera mbi të drejtat e kafshëve dhe çfarë do të thotë në të vërtetë mirësia e vërtetë njerëzore

Milan Kundera mbi të drejtat e kafshëve dhe çfarë do të thotë në të vërtetë mirësia e vërtetë njerëzore

July 1, 2025
Artemisa B e Pireut, Hyjnesha e bronztë që sfidon shekujt, për të dëshmuar përsosmërinë e artit

Artemisa B e Pireut, Hyjnesha e bronztë që sfidon shekujt, për të dëshmuar përsosmërinë e artit

July 1, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj