Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Forum

Umberto Galimberti: Mizoria njerëzore nuk është si mizoria e kafshëve, e pafajshme

May 6, 2024
in Forum, Slider, Të përzgjedhurat
Umberto Galimberti: Mizoria njerëzore nuk është si mizoria e kafshëve, e pafajshme
62
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Nietzsche shkruan: “Në krahasim me kafshën, njeriu mburret me humanizmin e tij dhe megjithatë e shikon me zili lumturinë e kafshës, pasi kjo është gjithçka që ai dëshiron, të jetojë si kafsha, as i mërzitur dhe as me dhimbje, e megjithatë e dëshiron më kot. sepse ai nuk e do atë si kafsha.”

Kulturat primitive, por edhe ato më të avancuara, si kulturat egjiptiane dhe greke, i janë drejtuar gjithmonë figurës së kafshës për të përfaqësuar hyjninë. E përbashkëta që ato kanë ishte qenia e tyre përtej ose në këtë anë të së mirës dhe së keqes, prandaj gjendja e pafajësisë që ata kishin u ngrit si model dhe masë e njeriut në ushtrimin e lirisë së tij.

Më pas erdhi krishterimi me “Ti do të kesh sundim mbi peshqit e detit dhe mbi zogjtë e qiellit, mbi kafshët shtëpiake, mbi të gjitha kafshët e egra të tokës dhe mbi të gjitha rrëshqanorët që zvarriten mbi sipërfaqen e tij” ( Zanafilla, 1,26). Kështu njeriu u ngrit në krye të shkallës së gjallesave dhe kafshët iu nënshtruan sundimit të tij. Sot kur një njeri kryen brutalitet thuhet se sillet si kafshë, kur në fakt kafsha nuk ka kryer kurrë mizoritë për të cilat njerëzit janë të aftë.

Është vetë Hegeli që na e kujton këtë ku shkruan se ndërsa kafsha vret për të ngrënë, njeriu vret për të marrë njohjen e fuqisë së tij nga të mundurit. Një shembull i kësaj është ceremonia e “triumfit” në kohën romake ku fituesi tërhoqi zvarrë mbretin e popullatës së mundur, të lidhur me një litar në karrocën e tij.

Mizoria njerëzore nuk është si mizoria e kafshëve, e pafajshme sepse diktohet nga domosdoshmëria e natyrës, por fajtore sepse nxitet nga vullneti i tij për fuqi që banon në atë figurë, shpirt, përmes të cilit njeriu ndihet superior ndaj kafshës.

Fjala “shpirt” do të thotë se njeriu, ndryshe nga kafsha, nuk kodifikohet nga ngurtësia e instinkteve dhe pikërisht për këtë arsye ai është i lirë të bëjë të mirën dhe të keqen, duke shënuar kështu dallimin e tij nga kafsha dhe nga Zoti. E keqja, të qenit mizor ndaj të tjerëve të jep ndjesinë e rritjes, të fuqisë, dhe kjo si kur vret, ashtu edhe kur e nxjerr konkurrentin jashtë lojës. Në fakt, ka shumë mënyra për të vrarë. Dhe çdo viktimë dëshmon për fuqinë tonë dhe forcon identitetin tonë, me të cilin jemi të kënaqur sa më shumë e shohim fuqinë e saj.

Për sa i përket kafshëve, më të pambrojtura se ne dhe teknikave me të cilat i kapim, loja është e pabarabartë, dhe për këtë arsye e lehtë deri në atë pikë sa të mos justifikohet krenaria me të cilën gjuetarët mburren se shpesh nuk e hanë as gjahun që vrasin. Në fakt, nuk është uria ajo që nxit aktivitetin e tyre, por kënaqësia e mizorisë, kënaqësia e më të fortit mbi të dobëtin. Dhe e gjithë kjo ndodh në një regjim të pafajësisë, sepse edhe kohët e fundit Kisha ka përsëritur se kafshët nuk kanë shpirt, gjë që shpesh njerëzve u mbetet vetëm të bëjnë keq.

Por nëse nuk kanë shpirt, kafshët kanë ndjeshmëri. Ata gëzojnë dhe vuajnë fizikisht si ne. Dhe sulmi mizor i tyre përshkruan shumë mirë natyrën e ndjeshmërisë sonë. Dëmi që u bëjmë atyre qëndron brenda nesh. Ushtrohet mbi to, por është në dispozicion për t’u praktikuar, siç praktikohet në fakt, në çdo rrethanë dhe në çdo person. Kafsha e torturuar, kafsha e braktisur, kafsha e kapur me mashtrim, kafsha e majmur ne bateri me ndricim gjithmone ndezur qe te mos bjere ne gjume, kafsha e futur ne tenxhere te gjalle per te mos prishur shijen e saj, masin shkalla e ndjeshmërisë sonë, çoroditja, egërsia e saj.

Trajtimi që rezervojmë për kafshët në fakt përshkruan natyrën e “shpirtit” tonë shumë të nderuar, i cili do të bënte dallimin mes nesh dhe atyre.

“La Repubblica”

Përgatiti: Albert Vataj

Tags: AlbaniaAlbert VatajKujteseNjeriuShqipUmberto Galimberti
Previous Post

Studimi: “Nëse je kaq i zgjuar, pse nuk je i pasur?!”

Next Post

Albert Vataj: Thethi kjo jehonë përshkuese e magjepsjes alpine

Next Post

Albert Vataj: Thethi kjo jehonë përshkuese e magjepsjes alpine

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Rajmonda Bulku, hiri që stolisi me dritë shpirti rolet dhe personazhet, që e shndërruan atë në një yll që shkëlqen ende në qiellin e adhurimit

Rajmonda Bulku, hiri që stolisi me dritë shpirti rolet dhe personazhet, që e shndërruan atë në një yll që shkëlqen ende në qiellin e adhurimit

August 16, 2025
“Vallja e Kuretëve”, “Vallja e Shpatave” nga relievi i vitit 100 pas Krishtit nw tablonë e kroatit Paja Jovanoviç

“Vallja e Kuretëve”, “Vallja e Shpatave” nga relievi i vitit 100 pas Krishtit nw tablonë e kroatit Paja Jovanoviç

August 15, 2025
Koha të përballemi me thyerjen, por edhe të zbulojmë çarjet përmes së cilës hyn drita

Koha të përballemi me thyerjen, por edhe të zbulojmë çarjet përmes së cilës hyn drita

August 14, 2025
“Pranvera e përjetshme” e Rodine, që u ngjiz nga mitologjia dhe u mbrujt në zjarrin e Camille Claudel

“Pranvera e përjetshme” e Rodine, që u ngjiz nga mitologjia dhe u mbrujt në zjarrin e Camille Claudel

August 14, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj