Ata janë në art si një materializim i frymës qiellore, i gjendjes që përplotëson vetë vullnetin e shnjtë. Një trajtëzim i idealizuar. Një dimension e ndërmjetëm e mban atë në një fuqi përshkuese përjetimi. Mes fëmijës dhe të rriturit, qiellores dhe tokësores, purifikueses dhe molepsjes, qëndron ai. Përfytyrimi i një krijese ideale e mban atë në krye të përsosmërisë, edhe pse shpesh në një ngjashmëri që duket se kompromenton uniken, si thelb shprehës estetik. Por ata janë fëmijë dhe si të tillë janë gjithçka e një vullneti që shpërblen.
Një putto është një figurë në një vepër arti e përshkruar si një fëmijë mashkull topolak, zakonisht i zhveshur dhe ndonjëherë me krahë. Fillimisht e kufizuar në pasionet profane në simbolikë, putto erdhi për të përfaqësuar kerubinin e shenjtë, dhe në artin barok putto erdhi për të përfaqësuar gjithëpraninë e Zotit. Një putto që përfaqëson një kupid quhet gjithashtu një amorino ose amoretto.
Putti, në botën e lashtë klasike të artit, ishin foshnja me krahë që besohej se ndikonin në jetët e njerëzve. Në artin e Rilindjes, forma e putto-s rrjedh në mënyra të ndryshme duke përfshirë Erosin grek ose Amorin/Kupidin romak, perëndinë e dashurisë dhe shoqëruesin e Afërditës ose Venusit; romaku, gjenial, një lloj shpirti kujdestar; ose nganjëherë greqishtja, daemon, një lloj shpirti lajmëtar, duke qenë në gjysmë të rrugës midis sferave njerëzore dhe hyjnore.
Putti janë një motiv klasik i gjetur kryesisht në sarkofagët e fëmijëve të shekullit II, ku ata janë paraqitur duke luftuar, kërcyer, duke marrë pjesë në ritet bakike, duke luajtur sport, etj.
Putto u zhduk gjatë Mesjetës. Ringjallja e figurës së putto në përgjithësi i atribuohet Donatellos, në Firence në vitet 1420, megjithëse ka disa manifestime të mëparshme (për shembull varri i Ilaria del Carretto, i skalitur nga Jacopo della Quercia në Lucca). Që atëherë, Donatello është quajtur krijuesi i puttos për shkak të kontributit në art që ai dha në rivendosjen e formës klasike të putto. Ai i dha një karakter të dallueshëm duke e futur formën me kuptime të krishtera dhe duke e përdorur atë në kontekste të reja si engjëjt muzikantë. Putti gjithashtu filloi të shfaqej në vepra që tregonin figura nga mitologjia klasike, të cilat u bënë të njohura në të njëjtën periudhë.
Shumica e putteve të Rilindjes janë në thelb dekorative dhe ato zbukurojnë vepra fetare dhe laike, pa marrë zakonisht ndonjë pjesë aktuale në ngjarjet e përshkruara në pikturat narrative. Ekzistojnë dy forma të njohura të puttos si subjekti kryesor i një vepre arti në artin e Rilindjes italiane të shekullit të 16-të: putto në gjumë dhe putto në këmbë me një kafshë ose objekt tjetër.
Përgatiti: Albert Vataj
