Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Poezi

Arthur Rimbaud dhe filozofia e tij poetike në dy letra të majit të vitit 1871

alsiva by alsiva
November 10, 2019
in Poezi, Slider, Të përzgjedhurat
0
SHARES
116
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Në maj të vitit 1871, kur ishte vetëm 16 vjeç, Arthur Rimbaud shkroi dy letra që arrijnë të hedhin bazat e asaj që mund të thuhet si filozofia poetike e Rimbaund. Letra e parë datonte më 13 maj dhe u shkrua në Izambard, në të cilin Rimbaud shpjegoi:

“Tani dua të bëj veten time të vuaj. Pse? Dua të jem poet dhe po punoj duke u kthyer në një shikues të vëmendshëm dhe qëmtues symprehtë. Ju nuk do të kuptoni asgjë nga kjo që po them. Madje edhe unë jam pothuajse i paaftë t’ju shpjegoj diçka rreth kësaj. Ideja është që të arrihet te poeti, te filozofia e tij poetike është të shkohet tek e panjohura nga çrregullimi i të gjitha shqisave. Ajo, poezia, grishja e ligjërimit të shpirtit, të përfshin në vuajtje të mëdha, por ajo që u duhet bërë më dije poetëve është se atyre u duhet të jenë të fortë dhe… të jesh domosdo një poet i lindur. Nuk është me të vërtetë faji im që jam ky që jam. Sikurse nuk është mëkati i asnjë poeti që ka zgjedhur t’u flasë të tjerëve më atë që shpirtin e tij e ka bërë sa të gëzojë aq dhe të vuaj”.

Rimbaud në këtë ngulm filozofimi poetik u frymëzua nga vepra e Charles Baudelaire. Ky frymëzim do ta ndihmonte atë të krijonte një stil simbolik të poezisë. Rimbaud tha pak a shumë të njëjtën gjë edhe në letrën e dytë “Lettre du voyant”, shkruar më 15 maj, para udhëtimit të tij të parë në Paris – udhëtim që do ta çonte atë tek miku i tij Paul Demeny. Letra shpjegoi gjithashtu teorinë e tij revolucionare rreth poezisë dhe jetës, në të cilën ai përfshin poetët që e paraprijnë poezinë. Duke dashur për forma dhe ide të reja poetike, ai shkroi:

“Unë them se poeti duhet të jetë një vëzhgues sqimatar, ose të bëhet një i tillë. Poeti e bën veten një vrojtues nga një çrregullim i gjatë, i jashtëzakonshëm dhe racional i të gjitha shqisave. Çdo formë dashurie, vuajtje, çmenduri; poeti e kontrollon vetveten, ai konsumon të gjitha helmet në të, dhe i mban të veçuara ndarjet e tyre. Kjo është një torturë e papërshkrueshme, gjatë së cilës ai ka nevojë për gjithë besimin e tij dhe forcën mbinjerëzore, periudhë në të cilën ai bëhet pacienti i madh, kriminel i rrezikshëm, i mallkuar plot urrejtje dhe zemëratë – dhe… i ditur në gjithë zotërimin e njohjes, bëhet poet në mesin e njerëzve.

Sepse ai arrin në të panjohurën!

Sepse ai ka kultivuar shpirtin e tij, i cili ishte i pasuruar për të filluar një jetë të re, për t’iu përgjigjur një nënshtrimi torturues dhe lirie që shtytë tej caqet e pafundësisë. Kjo e dallon poetin, kjo e diferencon nga çdo njeri tjetër! Ai arrin të panjohurën, madje edhe nëse i duhet të jetë i çmendur, ai përfundon duke humbur kuptimin e vizioneve të tij, të paktën, ai i ka parë ata, i ka bashkuar ato skaje! Le të shuhet duke u ngarkuar përmes atyre gjërave të pashprehura dhe të panjohura: zelltarë të tjerë të tmerrshëm do të vijnë.

Është kjo optikë, ky ngulm poetik që jetësoi tek Arthur Rimbaud poetin që njohim ne, filozofin e mendimit shprehës shpirtëror që njeh tradita e pasur e letërsisë botërore.

Tags: Albert VatajArthur RimbaudArtiNdjenjapasioniPerjetimiPoetiPoeziaShkrimtariShpirti
Previous Post

Magjepsja e trishtë e një homazhi, Henri Fantin-Latour përshpirtje për Hector Berlioz

Next Post

“Gjyqi i Vetvetes”, poemë e jashtëzakonshme e Arthur Rimbaud

alsiva

alsiva

Next Post

"Gjyqi i Vetvetes", poemë e jashtëzakonshme e Arthur Rimbaud

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017
Frederik Shopen dhe Franz Liszt, një shoqëri e kërcënuar nga dashuria, George Sand dhe Daniel Stern

Frederik Shopen dhe Franz Liszt, një shoqëri e kërcënuar nga dashuria, George Sand dhe Daniel Stern

0

Prometeu, shenjtori dhe martiri më fisnik i kalendarit mitologjik

0

Wolfang Amadeus Mozart, më brilanti që bota njohu, “shenjtori” që ktheu muzikën në besim

0

Salvador Dali, surrealisti më kokëkrisur dhe më përfaqësues i pikturës

0
Frederik Shopen dhe Franz Liszt, një shoqëri e kërcënuar nga dashuria, George Sand dhe Daniel Stern

Frederik Shopen dhe Franz Liszt, një shoqëri e kërcënuar nga dashuria, George Sand dhe Daniel Stern

September 23, 2023
Italo Calvino: Ajo që e bën dashurinë dhe leximin t’i ngjajnë njëra-tjetrës është se brenda të dyjave hapen kohë dhe hapësira, të ndryshme nga koha dhe hapësira e matshme

Italo Calvino: Ajo që e bën dashurinë dhe leximin t’i ngjajnë njëra-tjetrës është se brenda të dyjave hapen kohë dhe hapësira, të ndryshme nga koha dhe hapësira e matshme

September 22, 2023
Rudyard Kipling, ky endacak i jetës, ky shpirt i gatuar me tragjizëm dhe ëndrra

Rudyard Kipling, ky endacak i jetës, ky shpirt i gatuar me tragjizëm dhe ëndrra

September 22, 2023
Vitet kur ne ishim gazeta “Korrieri”, kur media shqiptare bënte hapa drejt modernizimit të shtypit të shkruar

Vitet kur ne ishim gazeta “Korrieri”, kur media shqiptare bënte hapa drejt modernizimit të shtypit të shkruar

September 15, 2023
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj