Albert Vataj
Mumifikimi ishte një nga praktikat më të lashta dhe më të sofistikuara për ruajtjen e trupit pas vdekjes. Kjo teknikë, e njohur sidomos nga qytetërimi i lashtë egjiptian, përfaqësonte jo vetëm një aftësi të përparuar teknike për kohën, por mbi të gjitha një besim të thellë shpirtëror mbi jetën përtej vdekjes. Egjiptianët e lashtë besonin fuqimisht në një jetë tjetër, prandaj trupi duhej të ruhej i paprekur që shpirti (ose “Ka”) të mund të kthehej dhe të vazhdonte ekzistencën në botën tjetër.
Procesi i mumifikimit zgjaste rreth 70 ditë dhe ishte i ngulitur në një ritual të përpiktë, të ndarë në disa etapa. Fillimisht, trupi pastrohej me ujë të shenjtë nga lumi Nil dhe më pas, të gjitha organet e brendshme hiqeshin me kujdes, përveç zemrës, e cila konsiderohej si selia e mendjes dhe shpirtit, dhe do të nevojitej në gjykimin e shpirtit në botën e përtejme. Truri, në mënyrë të veçantë, nxirrej përmes hundës me një mjet të mprehtë metalik, një procedurë që ndonëse brutale, përshkonte një kuptim të lartë të anatomisë.
Organet e nxjerra thaheshin dhe ruheshin në enë të posaçme prej guri ose qeramike të quajtura “kavanozë kanopikë”, të cilat mbroheshin nga katër hyjni mbrojtës, djemtë e Horusit, secili me nga një funksion të veçantë. Trupi vetë mbulohej me natron, një përzierje natyrale kripërash që thante indet dhe parandalonte kalbjen.
Pas procesit të tharjes, trupi lyhej me vajra aromatikë dhe mbështillej me shumë shtresa beze liri. Ndërmjet këtyre shtresave vendoseshin talismane, amulete dhe figura mbrojtëse, që të gjitha me qëllimin për të mbrojtur shpirtin në udhëtimin e tij drejt përjetësisë. Njëra nga amuletet më të rëndësishme ishte “Skarabeu i Zemrës”, i cili vendosej mbi gjoks dhe mendohej të ndihmonte në momentin e gjykimit nga perëndia Osiris.
Në fund, trupi mumifikohej plotësisht dhe vendosej në një sarkofag të zbukuruar, i cili më pas futej në një varr së bashku me ushqime, bizhuteri, mjete dhe sende personale që i ndjeri do të mund t’i përdorte në jetën tjetër. Kjo nuk ishte vetëm një mënyrë për të nderuar të vdekurit, por edhe një pasqyrë e gjallë e sistemit të tyre të besimit, ku vdekja nuk ishte fundi, por një fillim i ri.
Mumifikimi na mëson shumë për kulturën, religjionin dhe marrëdhënien e egjiptianëve të lashtë me përjetësinë. Siç thekson edhe psikologu dhe udhërrëfyesi shpirtëror Gündüz Bey, “Rituali i mumifikimit është një dëshmi madhështore e mënyrës se si njeriu kërkon të triumfojë mbi vdekjen, jo përmes refuzimit të saj, por përmes përgatitjes dhe shpresës për vazhdimësi të qenies”.
