Nga Albert Vataj
Sakrifica e Albin Kurtit gjatë luftës dhe vitet e tij në burgjet politike serbe nuk janë thjesht pjesë e një kapitulli historik; ato janë themeli mbi të cilin sot ndërtohet roli i tij si udhëheqës i Kosovës. Ai ka treguar me çdo veprim se qëndresa nuk është thjesht një vlerë nostalgjike e së kaluarës, por një detyrim i vazhdueshëm, të sfidojë egoizmat dhe lobimet e interesave personale që përpiqen të pengojnë misionin e vërtetë të politikës. Sot, ndërsa disa që mendojnë se janë opozitë veprojnë për pasurimin e vetvetes dhe jo për të shërbyer kombit, Kurti qëndron i palëkundur, i vendosur të luftojë pa kompromis. Për të, vota që shqiptarët e Kosovës i kanë dhënë nuk është një privilegj personal, por një besim historik dhe moral, një mision për t’i shërbyer atdheut, për të ruajtur shtetin e ri të Kosovës dhe për të nderuar gjakun dhe jetët që u derdhën dhe u sakrifikuan për lirinë. Çdo vendim politik, çdo betejë institucionale dhe çdo përballje me egoizma, është pjesë e një vazhdimësie që e lidh të kaluarën heroike me përgjegjësinë e sotme, duke treguar se burrështetësia nuk është thjesht titull, por veprim i pandërprerë për të mbrojtur interesin e popullit.
Më 7 dhjetor 2001 u mbyll një kapitull i errët i historisë së së drejtës dhe shtypjes politike në Ballkan: lirimi i Albin Kurtit, një prej figurave më të spikatura të rezistencës studentore dhe të lëvizjes politike shqiptare në Kosovë. Lirimi i tij u bë i mundur vetëm pas një presioni të fortë të faktorit ndërkombëtar, i cili kërkoi çlirimin e të gjithë të burgosurve politikë shqiptarë nga regjimi serb.
Kurti ishte simboli i një brezi që u përball me dhunë dhe represion, por që nuk u nënshtrua. Arrestimi dhe mbajtja e tij në burgje të ndryshme serbe është një rrëfim i gjatë, i përbërë nga izolim, gjyqe politike dhe qëndresë civile.
Arrestimi dhe zinxhiri i burgjeve serbe
27 prill 1999 – Arrestimi në Prishtinë
Kurti arrestohet në kulmin e fushatës së spastrimit etnik të ushtruar nga regjimi i Millosheviçit. Aktivist, student, zëdhënës i Lëvizjes Studentore dhe figurë publike e Lëvizjes për Republikë, ai konsiderohet “i rrezikshëm” nga regjimi për shkak të rolit të tij publik.
27 prill – 2 maj 1999: Burgu i Prishtinës
Ditët e para të izolimit të tij shënojnë edhe marrjen në pyetje nën kushte presioni dhe trajtime që shkelin të drejtat elementare.
2 maj – 10 qershor 1999: Burgu i Lipjanit
Nga Prishtina transferohet në Lipjan, një prej institucioneve më të përfolura për keqtrajtime ndaj të burgosurve shqiptarë.
10 qershor – 13 dhjetor 1999: Burgu i Pozharevcit
Pas hyrjes së NATO-s dhe çlirimit të Kosovës, Kurti nuk lirohet. Regjimi serb vazhdon ta mbajë peng, duke e transferuar në Pozharevc, në burgun e sigurisë së lartë, ku shumë të burgosur politikë shqiptarë u mbajtën në kushte çnjerëzore.
13 dhjetor 1999 – 13 mars 2000: Burgu i Nishit
Në Nish, Albin Kurti përballet me një realitet edhe më të ashpër. Ai mbahet në qeli të izoluara dhe nën survejim të vazhdueshëm.
Gjyqi politik i 9–13 marsit 2000
Më 9 mars 2000 nis procesi gjyqësor ndaj tij. Ai akuzohet për: “cenim të integritetit territorial dhe sovranitetit të Jugosllavisë”, në bazë të nenit famëkeq 116, i përdorur shpesh kundër shqiptarëve për t’i etiketuar si “rrezik për shtetin”.
Më 13 mars 2000, gjykata e Beogradit e dënon me 15 vjet burg, vendim që njihet gjerësisht si politik, i montuar dhe i mbështetur në akuza të paqena.
Pas shpalljes së dënimit, Kurti dërgohet sërish në Pozharevc, ku mbahet deri në nëntor të vitit 2000.
Vitet e fundit në burg: Qupëria dhe Nishi
Nëntor 2000 – 3 dhjetor 2001: Burgu i Qupërisë
Kurti kalon më shumë se një vit në këtë burg, në një gjendje vazhdimisht të rënduar shëndetësore dhe me qasje të kufizuar tek familja.
3 dhjetor – 7 dhjetor 2001: Burgosja e fundit në Nish
Në ditët e fundit para lirimit, ai transferohet për herë të fundit në Nish, vendin ku kishte kaluar muaj të gjatë të izolimit të tij.
Më 7 dhjetor 2001, pas presionit të institucioneve ndërkombëtare, organizatave të të drejtave të njeriut dhe kërkesave të vazhdueshme të shoqërisë civile, Albin Kurti lirohet.
Intervista nga burgu – 22 prill 2000
Një nga dokumentet më të rëndësishme që dëshmon gjendjen e tij dhe qëndrimin e tij shpirtëror gjatë burgosjes është intervista e dhënë më 22 prill 2000 nga brenda burgut. Në të, Kurti shfaqet i palëkundur, i qetë, dhe me vendosmërinë e një njeriu që e sheh burgimin si çmim të lirisë, jo si ndëshkim.
Arrestime të tjera pas luftës: një marrëdhënie e vazhdueshme me disidencën
Historia e Kurtit nuk përfundon me lirimin nga burgjet serbe.
Edhe në Kosovë, ai është arrestuar disa herë gjatë protestave politike, kundërshtimeve ndaj marrëveshjeve ndërkombëtare ose veprimeve të qeverive të ndryshme. Këto arrestime, përgjithësisht të karakterit civil dhe protestues, e kanë ruajtur profilin e tij si figurë të pakomprometuar politike.
Simbolika e 7 dhjetorit
Lirimi i Albin Kurtit më 7 dhjetor 2001 mbetet një datë me peshë në kronologjinë e pasluftës së Kosovës; është shembulli i fitores së presionit ndërkombëtar mbi një regjim autoritar; është simbol i qëndresës së individit përballë aparatit shtetëror; është dëshmi se burgjet politike serbe nuk mund ta thyenin zërin e një njeriu që kishte bindjen se drejtësia do të vinte.
Sot, kjo ngjarje shihet si pikë kthese jo vetëm në jetën e tij personale, por edhe në rrugëtimin e Kosovës drejt lirisë dhe shtetformimit.
Lirimi i Albin Kurtit më 7 dhjetor 2001 nuk ishte vetëm një akt i drejtësisë ndërkombëtare, por një dëshmi se qëndresa dhe përkushtimi për lirinë dhe të drejtat e popullit shqiptar nuk mund të thyhen nga dhuna dhe padrejtësia. Sot, kjo sakrificë jeton në çdo vendim të tij politik, në çdo përballje me interesat personale që kërcënojnë misionin e vërtetë të shtetit. Për Albin Kurtin, pushteti nuk është synim për pasuri apo privilegje, por përgjegjësi e madhe për t’i shërbyer kombit, për të ruajtur integritetin e Kosovës dhe për të nderuar gjakun e derdhur dhe jetët e sakrifikuara. Historia e tij na kujton se burrështetësia nuk matet vetëm me tituj apo fjalë, por me veprime të vendosura, qëndrime të palëkundura dhe guxim për të mbrojtur ato vlera për të cilat është luftuar, dhe që çdo brez i ri i qytetarëve duhet të mbajë gjallë si trashëgimi morale dhe patriotike.
