Nga Albert Vataj
Në traditën rozi-kryqare, e cila lindi në kufirin mes hermetizmit, alkimisë dhe krishterimit ezoterik, njeriu shihej si një mikrokozmos që përmbledh brenda vetes të gjitha ligjet e makrokozmosit. Qëllimi i praktikuesit nuk ishte vetëm të shikonte natyrën, por të kuptonte veten përmes natyrës, duke e përdorur çdo proces fizik si një pasqyrë të proceseve të brendshme shpirtërore.
Kjo është arsyeja pse Steiner nënvizon se rozi-kryqari nuk vëzhgonte kurrë natyrën në mënyrë të ftohtë, mekanike ose shkencore. Për të, çdo fenomen ishte një lutje, një akt meditativ i natyrës që i flet shpirtit njerëzor.
Kripa: një figurë e higjienës shpirtërore
Steiner e nis me procesin e salifikimit, kristalizimi, formimi i kripës, dhe shpjegon se rozi-kryqari e interpretonte këtë jo si një fakt kimik, por si një forcë shpirtërore të ngurtësuar.
– Kripa simbolizon qëndrueshmërinë, pastërtinë, ruajtjen.
– Ajo është ç’mbetet pasi procesi i prishjes është tejkaluar.
– Në alkimine shpirtërore, kripa është rezultati i pastrimit të pasioneve.
Për këtë arsye Steiner thotë se njeriu, i cili në përditshmërinë e tij tretes nga instinktet, dëshirat e ulëta dhe epshet, ka nevojë të formojë një kripë të brendshme, një mbështetje shpirtërore që nuk kalbet.
Nëse ai nuk e bën këtë, atëherë në inkarnimet e ardhshme, “do të lindë me dispozita ndaj sëmundjes”. Kjo nuk ka të bëjë me sëmundjen fizike të kuptuar thjesht biologjikisht, por me një dobësi shpirtërore, një mungesë force formuese në qenie.
Nëse, përkundrazi, ai arrin ta pastrojë vetveten nga pasionet, atëherë kripa e brendshme e tij bëhet shenjë e zhvillimit të lartë shpirtëror.
Procesi alkimik si manual i shpirtit
Për rozi-kryqarin, çdo proces natyror kishte tre vija paralele:
Procesi fizik – i dukshëm dhe i matshëm.
Procesi psikik – që i përgjigjej tronditjeve dhe transformimeve të brendshme.
Procesi shpirtëror – që lidhej me ritmet e makrokosmosit.
Prandaj një ngjarje e thjeshtë, si kristalizimi i kripës në një enë, ishte një mësim i drejtpërdrejtë mbi mënyrën se si Zoti kristalizon mendimet e tij në botë, dhe se si njeriu mund t’i kristalizojë mendimet e tij të pastra në shpirt.
Nëse njeriu e sheh këtë proces vetëm nga jashtë, ai “i ndahet Zotit”, thotë Steiner. Por nëse e jeton brenda vetes, ai bëhet i ngjashëm me makrokozmosin, një pasqyrë e krijimit hyjnor.
Alkimia e brendshme, nga epshi në dritë
Për Steiner-in dhe traditën rozi-kryqare:
Njeriu është vazhdimisht në rrezik të shpërbëhet shpirtërisht.
Pasiones janë acide të brendshme që çajnë strukturën morale.
Krishtërimi ezoterik kërkon tejkalimin e natyrës së ulët.
Kripa, procesi i salifikimit, simbolizon fitoren mbi kalbëzimin.
Pra, kur rozi-kryqari shihte një proces të natyrës, ai e shihte veten si një laborator shpirtëror ku duhet të përsëritej e njëjta përvojë: të nxirrte kripë nga humbja, të formonte dritë nga errësira, të kthente vdekjen shpirtërore në jetë të re.
Uniteti i natyrës me shpirtin
Në sy të rozi-kryqarit, natyra nuk është e vdekur, mekanike, apo e pandjeshme. Ajo është e gjallë, dhe proceset e saj të brendshme janë fjalët e perëndive. Njeriu duhet t’i dëgjojë, t’i marrë, t’i transformojë dhe t’i reflektojë brenda vetes.
Prandaj ai adhuron “mendimet e perëndive” të fshehura pas pamjes së dukshme të natyrës.
Kjo është thelbi i teozofisë së mesjetës:
Njeriu bëhet i ngjashëm me universin vetëm nëse di të dallojë, pas realitetit të dukshëm, gjurmët e së padukshmes.
