“Një mace ka ndershmëri emocionale absolute, qenia njerëzore, për një arsye a tjetër, mund t’i fshehë ndjenjat, por një mace nuk e bën këtë.”, shprehet Ernest Hemingway, një nga personalitetet unik të letërsisë dhe më autentiku në miqësinë me macet.

Në sytë e Hemingway-t, macja ishte më shumë se një kafshë shtëpiake, ajo ishte një mësuese e përkushtuar e ndjenjës së zhveshur, një qenie që jetonte pa maska, pa pretendime, pa dredhi. Ai e quante “ndershmëri emocionale” atë çiltërsi që macja e shfaqte pa frikë, pa turp, pa nevojën për t’u fshehur. Në këtë ndjeshmëri të pastër, ai shihte një udhërrëfyes për shkrimtarin, të jetojë në të tashmen, të përballet me botën dhe me vetveten pa kamuflime.

Në shtëpitë e tij në Key West dhe Kubë, macet nuk ishin thjesht pranë tij, ato ishin pjesë e procesit krijues. Endeshin nëpër studion e tij, flinin mbi dorëshkrimet, qëndronin pranë tij si roje hyjnore dhe yshtës të frymëzimit. Dhe sot, pasardhësit e tyre ecin ende nëpër verandat e atyre shtëpive, duke mbartur jo vetëm gjakun, por edhe shpirtin e kujdestarit të tyre të famshëm për pavarësinë.

Ky homazh nuk është vetëm për macet, por për ndershmërinë që ato mishërojnë, për atë çiltërsi që Hemingway e kërkonte në jetë dhe në letërsi. Një kujtesë se ndonjëherë, për të qenë të vërtetë, duhet të jemi si macet, të heshtur, të pranishëm, të zhveshur nga çdo iluzion.