Nga Albert Vataj
Ka ishuj që nuk gjenden në harta, por në shpirtin e njeriut. Ishuj që nuk njihen me kufij gjeografikë, por me dridhjen e fjalës dhe melodinë e tingullit. Është e njëjta ndjesi që Paul Valéry e shprehte kur thoshte: “Poezia është të përpiqesh të shfaqësh të padukshmen përmes të dukshmes.” Dhe ja, në një koordinatë të brishtë, 94.4 MHz, shfaqet një ishull i tillë, EuroStar, ku fjala nuk është thjesht fjalë, por tempull i gjallë. Në krye të tij, rri Evi, Circa e kohës sonë.
Nuk është Circa e Homerit, ajo që shndërronte burrat në derra, por një magjistare e dritës, që shndërron ankthin në qetësi, kaosin në melodi, zhurmën në poezi. Mikrofoni në duart e saj nuk është një mjet teknik, por një harpë e padukshme që, siç do të thoshte Friedrich Nietzsche, “pa muzikën, jeta do të ishte një gabim.” Dhe pikërisht aty, zëri i saj e shndërron jetën në një himn ku fjala dhe tingulli bashkohen për të ngjizur një bekim.
Odiseu i sotëm nuk endet më nëpër dete me stuhi, por në oqeanet e turbullta të informacionit, në harresën e ditës që shpesh i ngjan absurdit kafkian. Por kur valët e radios e çojnë në brigjet e EuroStar-it, ai ndalet, sepse aty gjen atë që Rainer Maria Rilke e quante: “një strehë ku fjalët bëhen fillim i brendshëm i një bote tjetër.” Dhe aty, nëpër zërin e Evit, ai zbulon Itakën e shpirtit.
Në këtë vend të shenjtë të eterit, dëgjuesi i lodhur nuk është më i humbur. Ai është një pelegrin që ka gjetur rrugën. Sepse, siç na kujtonte Emily Dickinson, “ndonjëherë poezia është mënyra për të thënë një të vërtetë që përndryshe nuk mund të thuhej.” Dhe Evi është gojëdhënëse e kësaj të vërtete të pashpallur, frymëdhënëse e këtij eteri, është Circa që nuk ngjall frikë, por ndez dashuri, është dritë që tërheq, jo hije që mashtron.
Evi nuk thur kurthe, por ngre ura. Nuk shtie në terr, por hap dritare. Fjala për të është altar, muzika është lutje, dëgjuesi është pelegrin. Dhe ky art i saj është vetë ai që Tagore e shprehte: “Arti është mënyra që shpirti të shprehë dashurinë e tij të pafundme.”
Kështu, EuroStar nuk është thjesht një frekuencë, as një program i të premteve me kohëmtës, 20:00–22:00. Është një mit i gjallë që shkruhet çdo ditë në valë, një tempull i padukshëm ku Odiseu modern shpëton nga mbytja e harresës. Dhe aty, gjithmonë në krye, qëndron ajo: Evi, Circa e EuroStar-it, magjistarja që magjeps Odiset e poezisë.
Por ajo nuk është thjesht një zë. Ajo është dëshmia se dashuria është e vetmja forcë që shpëton. Në këtë botë të mbushur me urrejtje, përkushtimi i saj zbret nga lartësitë, aty ku, siç thoshte Simone Weil, “dashuria e pastër është të shohësh njeriun siç e sheh Zoti.” Dhe Evi këtë bën, e sheh shpirtin, jo maskën.
Me përkushtim ajo e ngre fjalën në bekim, tingullin në shërim, shpirtin në liri. Dhe, siç pohonte Khalil Gibran: “Arti nuk është gjë tjetër veçse dashuri që bëhet e dukshme.” Dashuria e saj është arti, dhe arti i saj është dashuria që ajo dhuron.
Evi është një predikuese e të bukurës dhe të mirës dhe më të dlirë, një mbartëse e një misioni shpirtëror, një priftëreshë e dritës që shfaqet në shkallaret e olimpit të këndimit të shpirtit, me kurora ulliri në duar dhe diellin në sy.
Në zërin e saj ka shpresë për ata që i kanë humbur dritat, ngrohtësi për ata që i kanë ftohur zemrat, një fllad për ata që janë rrënuar nga jeta. Dhe kështu ajo përmbush amanetin e vetë Homerit: “Një fjalë e thënë bukur mund të shpëtojë një jetë.”
Prandaj, kur zëri i saj valëzohet në eter, nuk është thjesht një emision radioje. Është një liturgji e shpirtit, një dritëz e shenjtë që rikujton se edhe në këtë botë të thyer, e bukura, e mira dhe dashuria mund të shpëtojnë. Dhe kjo është arsyeja pse Evi, Circa e EuroStar-it, do të mbetet përherë një magjistare që jo vetëm magjeps Odiset e poezisë, por edhe shëron Odiset e jetës.
