NË VEND TË NJË KARTOLINE, SOT PËR DITËLINDJE
Nga Albert Vataj
Ka njerëz që jetojnë me rrymën dhe njerëz që jetojnë duke sfiduar rrymën. Gjergj Luca është i këtij të dytit soj, i atyre që nuk pranojnë kufijtë e ngushtë të së mundshmes, sepse në shpirtin e tij Shqipëria nuk është thjesht një vend i vogël i lodhur nga plagët, por një truall që meriton më shumë, shumë më shumë. Ai nuk është njeri i pajtimit me pak, as i mësuar me kompromis. Besimi për këtë vend është udhërrëfyesi i çdo nisme, i çdo fjale, i çdo vepre që ai ka ndërmarrë.
Gjergj Luca beson se Shqipëria mund të jetë një vend dinjitoz jo vetëm për nga historia e saj, por edhe për nga e tashmja që ndërton dhe e ardhmja që meriton. Ky besim nuk është fjali e lehtë për të: është sakrificë dhe sfidë e përditshme. Ai nuk ka pranuar të heshtë, nuk ka pranuar të qëndrojë në margjina, nuk ka pranuar të bëhet pjesë e një heshtjeje kolektive që i ka lënë shqiptarët shpesh të dorëzuar përballë mediokritetit dhe zhgënjimit.
Në një Shqipëri ku sipërmarrja shpesh është parë si strehë e mashtrimit apo e pasurimit të shpejtë, ai e ka shndërruar punën në një lloj arti tjetër: artin e sipërmarrjes, të krijimit, të dhënies formë një ëndrre kolektive. Rozafa dhe projektet e tjera monumentale që ai ka ngritur nuk janë vetëm investime; ato janë simbole të besimit se ky vend meriton më shumë, dhe se ky “më shumë” mund të bëhet i prekshëm.
Por përtej ndërtimeve dhe punës, ajo që e dallon është shpirti i reagimit. Gjergj Luca është ndër të rrallët që nuk e sheh sipërmarrësin si një figurë të mbyllur në zyrë, të fshehur pas bilanceve, por si një qytetar të përgjegjshëm, me detyrimin për të folur, për të ngritur zërin, për të thënë “jo” kur të tjerët heshtin. Ai shpërthen, denoncon, provokon jo për të bërë zhurmë, por për të shkundur shoqërinë nga gjumi i gjatë i dorëzimit dhe apatisë.
Ky është rebelimi i tij: të mos pajtohet me Shqipërinë ashtu siç është, por të kërkojë Shqipërinë ashtu siç duhet të jetë. Një Shqipëri me dinjitet, me punë të ndershme, me shpresë, me qytetarë që e duan dhe nuk ikin prej saj. Dhe ky besim nuk është iluzion romantik, por i mishëruar në çdo veprim që bën, në çdo punonjës që gjen vend pune, në çdo hapësirë që ringjallet nga braktisja në gjallëri.
Jo vetëm për Gjergj Lucën!
Ka njerëz që lindin për të ndjekur rrjedhën dhe ka njerëz që lindin për ta përmbysur atë. Ai bën pjesë tek kjo e dyta: te ata që nuk pranojnë kufijtë, që nuk pajtohen me kompromisin, që nuk heshtin kur e keqja bëhet normë. Ai është shembulli i njeriut që nuk zgjedh rehatinë, por përballjen; që nuk shikon nga dritarja e qetë e indiferencës, por hidhet në mes të stuhisë për ta sfiduar atë.
Gjergj Luca nuk është thjesht një emër, është një përmasë e veçantë e shpirtit shqiptar, një figurë që refuzon të jetë pjesë e turmës së heshtur. Pinjoll i dy artistëve të mëdhenj, Ndrek dhe Mimika Luca, ai nuk zgjodhi skenën si mjet shprehjeje, por e ndërtoi vetë një skenë tjetër: atë të veprimit konkret, të sipërmarrjes me shpirt dhe të reagimit publik me guxim.
Ai nuk ndërtoi vetëm restorante. Ai ndërtoi hapësira ku kultura, tradita dhe shija shqiptare gjejnë strehë e shndërrohen në përvojë. Rozafa nuk është vetëm një emër tregtar, por një monument i përkushtimit, një metaforë e sakrificës dhe e bukurisë që lind nga mundi. Gjergj Luca ka krijuar një univers të vetin, ku puna nuk është thjesht mjet mbijetese, por akt krijimi.
Ai është një zë që nuk pranon të heshtë. Në një shoqëri ku shpesh heshtja është më e pranueshme se e vërteta, ai zgjedh të bërtasë. Jo për të provokuar, por për të zgjuar. Ai nuk është i përsosur, nuk pretendon të jetë, por është i vërtetë. Zemërohet, reagon, denoncon, sepse beson se indiferenca është tradhti ndaj vendit dhe ndaj vetes.
Gjergj Luca është qytetar aktiv, një figurë që nuk e sheh sipërmarrjen si strehë për pasurim, por si platformë për ndikim. Ai nuk është i pranueshëm për të gjithë, dhe kjo është krejt në rregull. Sepse nuk kërkon të pëlqehet, por të kuptohet. Dhe nëse nuk kuptohet, të sfidojë.
Në një vend ku sipërmarrësi shpesh shihet si matrapaz, Luca është përjashtimi që provokon sistemin. Ai nuk bën pazare me pronat, por investon në identitet. Nuk kërkon të fshehë pasurinë, por ta kthejë në vlerë publike. Nuk ndërton për të shitur, por për të lënë gjurmë.
Ai është stuhia që nuk mund të ndalet, sepse, siç thoshte Emily Brontë, “Vetëm luftëtarët e betejave sfiduese e dinë se sa e vështirë është t’i mbijetosh stuhisë dhe të mos jesh në gjendje të jetosh pa to.” Gjergj Luca është një i tillë: një luftëtar që nuk mund të jetojë pa sfidën, pa përpjekjen, pa zërin.
Në ditëlindjen e tij, nuk i dërgojmë një kartolinë, por një reflektim. Një mirënjohje për atë që është: një njeri që ka zgjedhur të bëjë gjithçka me shpirt. Një rebel që nuk pranon të heshtë. Një artist që ka zgjedhur të krijojë me mjete të tjera, por me të njëjtin pasion.
Gjergj Luca nuk është një figurë për t’u imituar, por për t’u kuptuar. Dhe nëse nuk mund ta kuptojmë, të paktën të mos e ndalojmë. Sepse ai është një nga ata që beson se Shqipëria mund të jetë shumë më shumë se ç’është, dhe punon çdo ditë për ta bërë të tillë.
