Nga Albert Vataj
Ka zëra që nuk shuhen kurrë, edhe kur jeta mbyll qerpikët e tyre të fundit. Ka këngëtarë që nuk këndojnë vetëm me fyt, por me zemër, me shpirt e me kujtesë të kombit. Një prej tyre ishte Naile Hoxha, bilbili i Shkodrës, që më 29 gusht 2016 i la skenës shqiptare një heshtje të rëndë, por edhe një trashëgimi të pavdekshme.
Zëri i saj u bë strehë për mallin, tingull për dashurinë, gjuhë për dhimbjen dhe urë për gëzimin. Në çdo notë që lëshonte kishte një dridhje zemre, një pëshpëritje të liqenit, një britmë mali e një dritë qyteti. Ajo nuk ishte thjesht këngëtare ishte një rrëfimtare e shpirtit shqiptar.
Më 29 gusht 2016 u shua një nga zërat më të shenjtë të Shkodrës dhe të gjithë Shqipërisë, Naile Hoxha, këngëtarja që u shndërrua në ikonë të pavdekshme të muzikës popullore shqiptare. Ajo nuk ishte thjesht një interpretuese, por një urë që bashkonte të kaluarën me të tashmen, këngën e hershme me shpirtin e kohës, folklorin me artin e skenës.
Zëri i saj, i pastër dhe i kristaltë, mbante brenda aromën e liqenit të Shkodrës, gjallërinë e malësive dhe mallin e atyre që këndojnë për dashurinë, nderin e mikun. Me një timbër të rrallë e një ndjeshmëri që depërtonte në çdo zemër, Naile Hoxha e bëri këngën popullore jo vetëm argëtim, por lutje, rrëfim, dhe amanet shpirtëror.
Këngët e saj, “Xhamadanin kuq si gjaku”, “Moj e mir synin larush”, “Seç po fryn fllad pranvere”, mbeten sot gurë kilometrikë të trashëgimisë sonë muzikore. Në to ka dashuri e trishtim, krenari e mall, fisnikëri e ndershmëri. Ato nuk ishin vetëm melodi, por rrëfime të shpirtit shqiptar, të sjella me përkushtim, thjeshtësi dhe madhështi.
Për gati gjashtë dekada ajo ndërtoi një karrierë që u bë shkollë për brezat, duke dëshmuar se arti popullor është një gjuhë universale, që nuk vjetrohet kurrë. Kudo që dilte në skenë, Naile Hoxha e stolisur me kostumin popullor të Shkodrës ishte vetë identiteti i një kombi: krenare, e rrënjosur në traditë, e hapur ndaj botës.
Por ajo nuk ishte vetëm një artiste e merituar; ajo ishte ambasadore e kulturës shqiptare, duke e prezantuar Shkodrën dhe Shqipërinë si një vend me zëra të bukur e me këngë që rrëfejnë histori. E thjeshta e saj, buzëqeshja fisnike, përulësia ndaj publikut dhe dashuria e pafund ndaj këngës, e bënë të pavdekshme në kujtesën e atyre që e dëgjuan dhe e duan ende sot.
Naile Hoxha mbetet një yll që nuk shuhet, por ndriçon edhe sot e kësaj dite, në çdo dasmë, në çdo festival, në çdo moment gëzimi e malli ku këndohet kënga e Shkodrës. Ajo na la një trashëgimi që nuk është vetëm muzikë, por është vetë kujtesa jonë shpirtërore.
Le të kujtohet gjithmonë me nderim e mirënjohje, si një nga zërat që e ngriti këngën popullore shqiptare në piedestalin e artit kombëtar.
