Nga Albert Vataj
Në ditën e dytë të “Vajza Fest 2025”, Amantia u ngrit si një orakull i ringjallur, ku mijëvjeçarët u përkulën para një çasti të vetëm. Në atë amfiteatër të gurtë, ku koha ka gdhendur heshtjen e saj madhështore, tingujt e sotëm u përzien me jehonën e largët të lashtësisë. Gurët, të tharë nga shekujt dhe të rrahur nga erërat, u bënë altari i një flake të re që digjej me të njëjtin zjarr si dikur, flaka e garës, e fisnikërisë dhe e lavdisë.
Në mes të këtij teatri të përjetësisë, shfaqen priftëreshat, sikur të kishin zbritur nga legjendat, duke bartur me duar të shenjta kurorat e ullirit. Fitimtarët i morën ato si një dhuratë të dritës, një lidhje të gjallë mes epokave, ku nderi i lashtësisë fshihet në gjakun dhe djersën e garuesve të sotëm.
Qielli i Amantias u mbush me krahët e pëllumbave të bardhë, si simfoni e paqes që lartësohet mbi rrënoja e mbi njerëz, mbi kujtesë e mbi të ardhme. Dhe aty, në përplasjen e gurëve të ftohtë me entuziazmin e zemrave të reja, antikja u shndërrua në të tashme, ndërsa e tashmja mori pamjen e amshueshme të një miti.
Amantia nuk ishte më një qytet i rrënuar, por një tempull i gjallë ku lashtësia dhe moderniteti vallëzojnë së bashku, duke rikthyer mesazhin e pavdekshëm të olimpizmit, se njeriu e gjen përjetësinë e vet jo në gurë, por në garën e shpirtit.
“Dita Olimpike” në Amantia nuk qe thjesht një aktivitet sportiv, por një ringjallje e frymës së lash
tësisë. Ajo u shndërrua në një përqafim mes kohëve, aty ku gurët e vjetër të stadiumit dëshmuan sërish për rrahjen e hapave të rinisë. Në mbështetje të KOKSH-it dhe drejtuesit të saj, Fidel Ylli, kryebashkiakut, Selenicë, Nertil Bellaj, Kryetari i Gjykatës së Lartë, Sokol Sadushi, etj., ky rit u bë një urë lidhëse mes garave që dikur nderonin perënditë dhe përballjeve të sotme që kremtojnë vlerat njerëzore, fisnikërinë e trupit dhe madhështinë e shpirtit.
Në stadiumin e Amantias, ku dikur ilirët përjetonin solemnitetin e garës, u ndie një frymë e re: jo më për të kurorëzuar fitimtarë me dafinë, por për të ngjallur tek secili vetëdijen e pjesëmarrjes, të paqes dhe të miqësisë olimpike. Gurët e stërlashtë, që kanë parë shekuj lavdie e heshtjeje, u zgjuan nga gjumi për të duartrokitur të rinjtë që vraponin në pistë, si hije të bashkuara me dritën e një tradite që nuk shuhet.
“Dita Olimpike” i dha Amantias atë që i kishte munguar prej kohësh: ritmin e zemrës njerëzore, që i jep kuptim gurëve të ftohtë, gjallërinë e trupit që ringjall mitin, dhe dashurinë për garën që e bën njeriun të kapërcejë kufijtë e tij. Në këtë rikthim të frymës antike në një format bashkëkohor, Amantia u bë përsëri ajo që ishte: tempull i garës, i bukurisë dhe i shpirtit të lirë.
