Albert Vataj
Ke ndryshuar, Shkodër e dashur… aq sa mos të të njoh, e prapë, kur të shoh, e di se ti je ajo e përjetshmja, ajo që më ka ushqyer me qumështin e parë dhe më ka mësuar të shoh botën me dritën tënde. Je bërë më e bukur se kurrë, një bukuri që nuk ka vetëm fytyrë, por ka frymë, ka tingull, ka aromë… një bukuri që të përvëlon me mall, si flaka e një vatre që nuk shuhet kurrë.
Në dritë e në hije, ti lëshon frymë këngësh, tinguj kujtese e muzikë ahengjesh që përziejnë kohët. E gëzon me të madhe, Shkodër, hijeshinë më të bukur që të ka rënë, hirin më të ndritshëm që të ka stolisur si një nuse për dasmën e madhe. Në rrugët e tua gjëmojnë hapa kujtimesh dhe shpirti i qytetit shfleton këngë akshihanesh, kreshnikësh e poetësh që kanë pirë ujë nga burimet e tua.
Ti e di se dashuria është andja jote më e madhe. E ndez në sytë e atyre që të shohin e mrekullohen, e ndez në zemrat që marrin frymë prej hijeshisë sate. Më të bukurën prej këngëve të tua këndoje me zë të fortë, e le ta dëgjojë e gjithë bota bylbylshmen tingull të dashurisë që ti e ke ditur ta duash fort, jo me fjalë të vakëta, por me flijim e madhështi, me gjak e me lot, me gëzim e me hare.
Në prehërin tënd vijmë e ikim, si fëmija nga gjiri i nënës, të mbushur me gëzim e me mall. E ti mbetesh qumështi më jetdhënës, ai i gjirit të një flijimi që ka pikur prej legjendash e është ngjizur në shpirtin e hireve të pashterrshme.
Në ty, Shkodër, pikojnë yje. Në dritën e tyre endërrimtari sheh rrugë, sheh shpresë, sheh veten duke u kthyer prapë. E ti, gjithmonë aty, me kështjellat e tua krenare, me Bunën, Drinin e Liqenin që të ledhatojnë, me malin që të mbron e me qiellin që të merr në përqafim, si fëmijën e mallshëm nëna. Je e njëjtë e ndryshe, e përjetshme, e re, si këngë që s’ka mbarim, veç vargje të shkruara nga zemra dhe koha, që vijnë me fluturime e mall, e ikin me dhimbjen në shpirt e lotin në sy.
Sepse çdo ikje është një kthim shpinet, një ndarje, ajo ndjesi plogështie që të gropos brenda thellë, e zbrazëtia që të përpin.
E megjithëse sa herë që kthehem e gjej Shkodrën të ndryshuar, më të bukur, më duhet ta pranoj me zemër të thyer se e gjej me më pak të njohur, me kujtime që struken brenda, nga frika se mos i nxjerr e i lë nëpër vendet ku i mora, atëherë kur, duke jetuar shkujdesjen, endnim andje që shkuan për të mos ardhur më, veç si vegime.
Ndrysho, Shkodër, bëhu më e bukur se je, bëhu për t’u dashur me gjithë zemër, por ndërsa ti ndryshon, kujtimet vetëm në zemrën teme mund të jenë të sigurta, që kur të kthehem t’i gjej aty, e të largohem pa mundur t’ia lë ndryshimit tënd barrën e ruajtjes së tyre.
Foto: Terenc Pepa
