Henry David Thoreau përfaqëson një nga zërat më domethënës dhe origjinal në të gjithë mendimin amerikan.
Personaliteti i shquar i lëvizjes transcendentaliste, një rrymë letrare dhe filozofike e formuar në Shtetet e Bashkuara në dekadat e para të shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe që i atribuohet në disa aspekte romantizmit, megjithëse përfaqësuesit e tij më të mëdhenj, Ralph Waldo Emerson dhe Nathaliel Hawthorne, e kanë nënvizuar gjithmonë origjinalitetin e lëvizjes amerikane në krahasim me atë evropiane, intoleranca e tij ndaj masivizimit dhe konsumizmit të shfrenuar parashikon lindjen e “Brezit të Beat” për shumë vite dhe frymëzon mendimin e Tolstoit, Gandit dhe Martin Luther King. I interesuar, si Emersoni, “për njeriun dhe jo për njerëzit “, vepra e tij letrare, eseistike dhe filozofike është e lidhur ngushtë me ekzistencën e tij, të shkurtër por intensive, të frymëzuar nga rëndësia themelore e pavarësisë personale, e cila e shtyn atë të inkurajojë çdo njeri të jetojë, duke shprehur mendimet e veta potenciale, pa e lënë veten të kushtëzohet nga shoqëria dhe nga ato modele që synojnë asgjësimin e të menduarit krijues.
Kështu ai do të flasë për atë përvojë në esenë e tij ” Mosbindja Civile “, shkruar në 1849.
“Për gjashtë vjet nuk kam paguar ”taksën e votimit”. Një herë më burgosën për këtë, për një natë; dhe, ndërsa qëndroja atje duke shqyrtuar muret prej guri të fortë, dy ose tre këmbë të trasha, derën prej druri dhe hekuri një këmbë të trashë dhe grilat e hekurit nëpër të cilat drita filtronte, nuk mund të mos më godiste absurditeti i kësaj institucion që më trajtonte sikur të isha thjesht mish, gjak dhe kocka, për t’u mbyllur. Isha i habitur që ai më në fund kishte arritur në përfundimin se ky ishte përdorimi më i mirë që mund të bënte nga unë dhe se ai kurrë nuk kishte menduar të përfitonte nga shërbimet e mia në asnjë mënyrë. Kuptova se nëse do të kishte një mur guri midis meje dhe bashkëqytetarëve të mi, do të ishte edhe më i vështirë për t’u ngjitur ose thyer para se të arrinin atje. të jem i lirë si unë. Nuk u ndjeva i veçuar as për një moment dhe ai mur m’u shfaq vetëm si një mbeturinë e madhe guri dhe llaçi. Më dukej sikur ta kisha paguar vetëm unë, nga të gjithë bashkëqytetarët e mi. Është e qartë se ata nuk dinin si të silleshin me mua, por silleshin si njerëz të vrazhdë. Në çdo kërcënim dhe në çdo lajka kishte marrëzi, sepse ata ishin të bindur se më dëshira e madhe ishte të gjeja veten në anën tjetër të atij muri prej guri. Nuk munda të mos buzëqeshja për të parë se me sa zell ia mbyllën derën reflektimeve të mia, të cilat i ndoqën pa asnjë pengesë, megjithatë, dhe që përbënin të vetmin rrezik real. Meqë nuk mundën të më arrinin, kishin vendosur të ndëshkonin trupin tim; ata silleshin si disa fëmijë që kur nuk arrijnë të mposhtin dikë që e kanë inat, përfundojnë duke keqtrajtuar qenin e tyre. Kuptova edhe se shteti ishte idiot, dhe i frikshme si një grua e vogël e zbehtë, mes sendeve të saj argjendi, e paaftë për t’i dalluar miqtë e saj nga armiqtë e saj, dhe kështu përfundova duke humbur gjithë respektin që kisha lënë për të dhe e mëshiroja. Pra, shteti nuk matet kurrë drejtpërdrejt me ndjeshmërinë e një njeriu, intelektual apo moral, por vetëm me trupin e tij, me shqisat e tij. Ai nuk është i pajisur me inteligjencë ose ndershmëri superiore, por vetëm me forcë fizike superiore. »
Përgatiti: Albert Vataj
