Albert Vataj
Pas melodisë së butë të një ninulle që u këndohet brezave, fshihet një histori e thellë dhe prekëse. “Rock-a-Bye Baby” nuk lindi në sallonet e qyteteve, por në hijen e pemëve dhe në zemrën e një nëne indigjene. Ky është rrëfimi i origjinës së saj, një histori që na mëson për dashurinë, natyrën dhe aktin e bukur të lëshimit.
Prej shumë kohësh qarkullon një ninullë që fëmijët e të gjitha brezave e kanë dëgjuar përpara se të zhyten në gjumë:
Përkundu, foshnja, në majë të lisit,
Era kur fryn, djepi lëviz,
Kur dega thyhet, djepi do bjerë,
Me foshnjën brenda, që tokës i ndjerë.
Shumë pak e dinë se kjo këngë nuk është thjesht një ninullë. Ajo ka lindur nga një takim i thellë ndërkulturor dhe një çast i papërsëritshëm njerëzor.
Thuhet se shumë vite më parë, Effie Crockett, motra e madhe e Davy Crockett-it, udhëtoi për të ndihmuar disa nëna nga fisi Muskogee. Kur mbërriti në kampin e tyre, ajo u befasua dhe nuk i fshehu as buzëqeshjen, foshnjat e fisit nuk ishin shtrirë në djepe në tokë, por ishin varur me kujdes në djepe të vegjël prej lëkure, të lidhur në degët e thjeshta të një mesteje.
Në fillim, Effie e konsideroi këtë si të çuditshme. Por me kalimin e ditëve, ajo filloi të kuptonte mençurinë pas kësaj praktike. Fëmijët ishin të mbrojtur nga insektet, nga rrezet e nxehta të diellit dhe nga grabitqarët. Era që lëkundte pemët, i përkundte ata butësisht, ashtu si krahët e një nëne. Foshnjat pushonin në qetësi, nën hijet që lëviznin ngadalë, duke soditur zogjtë, fluturat dhe gjethet që vallëzonin në ajër. Dhe buzëqeshja e tyre ishte një bekim për natyrën që i përqafonte.
Një ditë, ndërsa Effie vëzhgonte një nënë të fisit Muskogee duke kënduar butë për fëmijën e saj që varej në degë, ajo dëgjoi një melodi që e tronditi thellë. Ishte një këngë në gjuhën amtare, një ninullë që ajo do ta shkruante më pas dhe do ta përhapte. Por ajo që pak njerëz do të kuptonin, ishte shpjegimi i vërtetë, i rrënjësur në përvojë.
Nënës indigjene iu rrëshqit një lot nga syri, sepse e dinte që kjo këngë nuk fliste për rrezik, por për rritje. Degët që përkundnin fëmijën e saj do të thyheshin jo prej stuhisë, por prej kohës. Djepi do të binte sepse fëmija do të rritej, do të zbarkonte në tokën e jetës dhe do të mësonte të qëndronte më këmbë, të përballonte botën. Rënia nuk ishte fundi, ishte fillimi i një udhëtimi të ri, i një jete të pavarur.
Kjo është domethënia e vërtetë e “Rock-a-Bye Baby”. Një këngë që përshkon kohën dhe kulturat, që lind nga dashuria që mëson të lëshojë, nga mençuria që e kupton se mbrojtja më e madhe është përgatitja për të ecur vetëm.
Kjo ninullë e butë që i këndohet fëmijës përpara gjumit, nuk është vetëm një ritëm i ëmbël. Ajo është një dëshmi dashurie nga kultura vendase amerikane, një dhuratë që na mëson përkushtimin, lirinë dhe natyrën si mësuese.
Në zërin e një nëne Muskogee, në lëkundjen e një djepi mes degëve të pemës, është shkruar një ninullë që e ka kapërcyer kohën dhe kufijtë, një testament i dashurisë së natyrshme, i mençurisë që lind nga toka dhe qielli.
Le ta dëgjojmë këtë këngë jo vetëm si melodi, por si mesazh: të duam, të rrisim dhe t’i japim lamtumirën e nevojshme atyre që duhet të ecin më tej.
Sepse çdo fëmijë i përkundur sot në degët e një ninulle, është njeriu që nesër do të qëndrojë në këmbë, i vetëm dhe i lirë.
