Albert Vataj
Sot u nda nga jeta Margarita Xhepa, një prej figurave më madhështore të skenës dhe kinematografisë shqiptare, një artiste që me talentin dhe magjinë e interpretimit të saj skaliti memorien e publikut për më shumë se gjashtë dekada. Ajo ishte dhe mbetet një nga Zonjat e Mëdha të artit skenik, një simbol i përkushtimit, finesës dhe thellësisë emocionale në interpretim.
E lindur më 2 Prill 1932 në Lushnjë, Margarita Xhepa hyri në botën e artit që në rininë e saj të hershme, duke u bërë pjesë e Teatrit Popullor (sot Teatri Kombëtar) që prej vitit 1950, fillimisht si artiste provë, ndërsa njëkohësisht studionte në Liceun Artistik, në degën e Dramës. Që nga hapat e parë të karrierës së saj, ajo u dallua për talentin e saj të spikatur, duke u kthyer shpejt në një nga aktoret më të adhuruara të skenës shqiptare.
Një karrierë monumentale në teatër
Gjatë jetës së saj artistike, Margarita Xhepa interpretoi mbi 150 role në teatër, duke u bërë mishërimi i gruas shqiptare në të gjitha dimensionet e saj – nga nëna e dhembshur, tek heroina e sakrificës, tek grua e fuqishme dhe e ndritur. Ajo shkëlqeu si Majlinda në filmin “Majlinda”, Dafina në “Lumi i vdekur”, Filja në “Cuca e maleve”, Zonja Mëmë në “Kush e solli Doruntinën”, Nëna në “Përballë vetes” dhe në shumë e shumë role të tjera që mbeten të pavdekshme në historinë e teatrit shqiptar.
Por Xhepa nuk ishte vetëm një ikonë e dramaturgjisë shqiptare. Ajo dha interpretim brilant edhe në skenën e dramaturgjisë botërore, ku spikati me rolet e saj madhështore: Ofelia në “Hamleti”, vajza e dytë në “Mbreti Lir”, dado në “Romeo dhe Xhulieta”, Mbretëresha Margaret në “Rikardi III” të Shekspirit. Po aq e fuqishme ishte edhe në rolet e tjera të letërsisë botërore si Klea tek “Dhelpra dhe rrushi” (Figereido), Lena tek “Xhaxha Vanja” (Çehov), Ledi Milford tek “Luiza Miler”, Zonja Berling tek “Vizita e inspektorit” (Priestley), Ana Andrejevna tek “Revizori” (Gogol), Marsela tek “Qeni i kopshtarit”, Mashenka tek “Mashenka”, Shejla tek “Morali i zonjës Dulska” dhe Dado tek “Elektra” e Sofokliut, rol që e interpretoi në Teatrin Kombëtar të Greqisë në Athinë nën drejtimin e regjisorit grek Dhimitri Mavriqis.
Një yll edhe në kinematografi
Margarita Xhepa nuk ishte vetëm një figurë e ndritur e skenës teatrale, por edhe një nga aktoret më të mëdha të ekranit shqiptar. Ajo interpretoi në 32 filma, duke punuar me disa nga regjisorët më të njohur të kinemasë shqiptare dhe duke dhënë jetë roleve që mbeten të paharrueshme për publikun. Ndër filmat më të spikatur të saj janë:
“Vitet e para”
“Gjurmët”
“Dimri i fundit”
“Tokë e përgjakur”
“Një djalë edhe një vajzë”
“Apasionata”
“Gjeneral gramafoni”
“Rrethi i kujtesës”
“Vitet e pritjes”
“Dora e ngrohtë”
“Gurët e shtëpisë sime”
“Pranvera s’erdhi vetëm”
“Koncert në vitin 1936”
“E diela e fundit”
“I dashur armik”
Në vitin 1997, ajo interpretoi në filmin grek “Mirupafshim”, një rol që i dha asaj njohje ndërkombëtare dhe që e bëri të nderohej me Çmimin e Nderit në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit Mesdhetar në Selanik.
Një trashëgimi e pashlyeshme
Për kontributin e saj të jashtëzakonshëm në artin shqiptar, Margarita Xhepa është nderuar me një sërë çmimesh dhe titujsh të lartë, përfshirë titullin “Artiste e Merituar” dhe “Artiste e Popullit”, dy nga vlerësimet më të larta për artistët në Shqipëri. Personaliteti i saj i ndritur, pasioni dhe përkushtimi i pakufishëm ndaj artit lanë një gjurmë të pashlyeshme në kulturën shqiptare, duke frymëzuar breza të tërë artistësh dhe spektatorësh.
Margarita Xhepa nuk ishte vetëm një aktore. Ajo ishte një institucion, një shenjë e pashlyeshme e kulturës shqiptare, një grua që jetoi për artin dhe që do të mbetet e përjetshme në kujtesën e publikut shqiptar.
Sot, skena ka humbur një nga yjet e saj më të ndritur, por emri dhe vepra e Margarita Xhepës do të vazhdojnë të jetojnë në zemrat e të gjithë atyre që e kanë dashur dhe admiruar artin e saj të madhërishëm.
U prehtë në paqe!
