Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home A e dini se?

Arti mesjetar i libërlidhjes shpinë për shpinë, kur fjala u bë krahë dhe “fluturoi”

November 26, 2024
in A e dini se?, Slider, Të përzgjedhurat
Arti mesjetar i libërlidhjes shpinë për shpinë, kur fjala u bë krahë dhe “fluturoi”
2
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Në Mesjetë, leximi nuk ishte një hobi shumë i përhapur dhe ata që zotëronin një libër ishin njerëz të privilegjuar, kryesisht shpura e hierarkisë fetare, ngase librat religjioz patën fati të ishin të parët që do të trokisnin në portat e rënda të territ.

Për shkak të mungesës së interesit për lexim dhe mundësi, disa lidhës librash nisën të lidhin dy libra së bashku, në mënyrë që të “kursehej” vëllimi dhe pesha për lexuesit hipotetikë.

Kjo praktikë u bë mjaft e zakonshme, sidomos në Angli në gjysmën e parë të shekullit të 17-të, ku bashkoheshin dy tekste si Testamenti i Ri dhe Libri i Psalmeve.

Librat lidhej në atë mënyrë që buza e përparme e njërit libër të ishte ngjitur me shpinën e tjetrit.

Kopertina e pasme ndahej midis të dyve, duke u bashkuar mes librave. Kur vendosej në një raft, shpina e njërit libër ishte e dukshme, ndërsa ajo e “binjakut” të tij përballej me pjesën e brendshme të raftit.

Ky stil i çuditshëm lidhjeje njihet si dos-à-dos, një term francez që do të thotë “shpinë për shpinë.”

Me kalimin e kohës, ky stil u zgjerua për të përfshirë më shumë libra, deri sa u krijuan zinxhirë të vërtetë me shtatë vëllime të lidhura së bashku.

Deri në mesin e shekullit të 20-të, ky stil lidhjeje mbijetoi, por më pas si teknika, ashtu edhe aftësitë e mjeshtërve të lidhjes së librave – artistëve të vërtetë të dikurshëm – u zhdukën.

Lidhjet moderne dos-à-dos janë të rralla për t’u gjetur, por një lloj tjetër lidhjeje “shpinë për shpinë” pati një ringjallje të shkurtër në mesin e shekullit XX.

Kjo metodë ka një rëndësi historike dhe është një shembull i mrekullueshëm i mjeshtërisë së artizanëve mesjetarë dhe të periudhës së Rilindjes.

Librat e lidhur dos-à-dos shpesh kishin kopertina të pasura me ornamente, të dekoruara me dorë nga mjeshtrit e kohës.

Çdo anë mund të kishte një dizajn unik për të dalluar përmbajtjen e librave.

Historia e lidhjes dos-à-dos nisi në Evropën Perëndimore gjatë Mesjetës së vonë dhe vazhdoi të përdorej deri në shekullin e 18-të.

Teknikat e reja të shtypshkrimit dhe zhvillimi i lidhjeve industriale bënë që metoda dos-à-dos të zbehej.

Deri në shekullin XX, kjo formë lidhjeje ishte pothuajse plotësisht e zhdukur, duke mbijetuar vetëm si një formë artizanale dhe e rrallë.

Në ditët e sotme, kjo teknikë shihet kryesisht në koleksione antike ose si një riprodhim artistik nga artizanët modernë.

Lidhjet dos-à-dos janë të njohura në bibliotekat dhe muzetë e specializuar për librat historikë.

Këto lloj librash janë jo vetëm objekte historike, por edhe dëshmi të një epoke ku lidhja e librave ishte art në vetvete, dhe jo thjesht një proces mekanik.

Previous Post

Suksesi i Mozartit dhe copëza nga jeta e gjenive të muzikës, nga Robert Spaethling

Next Post

Njihuni me Marilyn vos Savant, gruan më zgjuar në botë, shpallur nga Guinness Book of World Records

Next Post
Njihuni me Marilyn vos Savant, gruan më zgjuar në botë, shpallur nga Guinness Book of World Records

Njihuni me Marilyn vos Savant, gruan më zgjuar në botë, shpallur nga Guinness Book of World Records

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Një top në oborrin e Kolegjit të Jezuitëve, si lindi loja e topkambës (futbolli) në Shkodër

Një top në oborrin e Kolegjit të Jezuitëve, si lindi loja e topkambës (futbolli) në Shkodër

June 15, 2025

Bekim Fehmiu i madhi i roleve të mëdha kinematografike, aktori që e pati si një bekim origjinën shqiptare

June 15, 2025

Klasiku Nicolas Poussin, ai që fisnikëroi penelatën e ndjenjës dhe arsyes përmes ngjyrës

June 15, 2025
Johann Sebastian Bach një baba fatkeq që humbi 11 fëmijë, një kompozitor tragjik që shkroi muzikë për ladinë e Zotit

Johann Sebastian Bach një baba fatkeq që humbi 11 fëmijë, një kompozitor tragjik që shkroi muzikë për ladinë e Zotit

June 12, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj