Henri Lebasque “piktori i dritës dhe gëzimit”, mjeshtri që sfidoi përmes penelit të tij unik

Henri Lebasque, i ekspozuar ndaj lëvizjeve të tilla si impresionizmi, pointilizmi dhe fauvizmi, krijoi një grup vepre padiskutim individuale që tërhiqte shijet kritike dhe popullore. Lebasque filloi karrierën e tij me një themel të rreptë akademik. Pas këtij shkollimi formal, ai filloi të shoqërohej me mjeshtrin impresionist Camille Pissarro dhe neo-impresionistin Georges Seurat. Ndikimi i kombinuar i këtyre mjeshtrave ndikoi si në teknikën e tij ashtu edhe në teoritë e ngjyrave. Lebasku i ri u ndikua gjithashtu nga stilet e pikturës së Paul Cézanne dhe Henri Matisse, në përdorimin e planeve të gjera, të sheshta me ngjyra, si dhe nga vepra e Pierre Bonnard dhe Edouard Vuillard. Pavarësisht nga numri i madh i shkollave të pikturës avangarde që rrethuan Lebasque, stili i tij mbeti i tiji. Ndryshe nga shumë prej bashkëkohësve të tij që portretizuan argëtimin e ngjarjeve të tilla publike si topat dhe garat me kuaj, Lebasque zgjodhi të përshkruante subjekte të njohura. Ai shpesh pikturonte skena shtëpiake me anëtarët e familjes dhe peizazhet e kufizuara të marra nga pamjet përreth shtëpisë së tij jashtë Kanës. Një nga artistët e paktë që i shpëtoi zemërimit të kritikëve bashkëkohorë, skenat e tij intime të zhanrit dhe peizazhet personale morën vazhdimisht vlerësime të favorshme gjatë njëzet e dy viteve që ekspozoi në Sallonin e Parisit. I njohur si “piktori i dritës dhe gëzimit”, Denise Bazetoux kujtoi se “ai ishte gjithmonë me humor të mirë, pasi gëzimi i tij i brendshëm nuk e braktisi kurrë”, një cilësi që shkëlqen në punën e tij.

Henri Lebasque u lind më 25 shtator 1865 në Champigné (Maine-et-Loire) në një familje tregtare që zotëronte një biznes druri. Ai filloi trajnimin e tij të artit në qytetin e Angers, ku hyri në Ecole des Beaux-Arts. Në vitin 1885 vendosi të vazhdonte studimet në Paris në studion e Bonnat. Në 1890 ai mori pjesë në Salon des Indépendants dhe u takua me Maximilien Luce dhe Paul Signac, me të cilët mbajti një miqësi të ngushtë. Gjatë këtyre viteve Lebasque eksperimentoi me teknikat neo-impresioniste, të cilat ai i braktisi disa vite më vonë në favor të një peneli më natyrale.

Në fillim të shekullit 20 u vendos për pesë vjet në Lagny, ku pikturoi peizazhe. Në vitin 1906, vepra e Lebasque pësoi një transformim të dukshëm, në mënyrën në të cilën ai aplikoi ngjyrën në kanavacat e tij dhe interpretoi dritën. Ky ndryshim u motivua nga vizita e tij në jug të Francës me mikun e tij Manguin dhe nga ndikimi që pati mbi të drita e jugut. Gjatë viteve të ardhshme ai punoi në Normandi (Andelys në 1912, 1915 dhe 1921), Brittany dhe Vendée, si dhe në Saint Tropez, Saint Maxime, Nice dhe Cannet, ku u vendos rreth vitit 1924. Gjatë këtyre viteve subjektet e pikturave të tij ishin objektet dhe njerëzit rreth tij: portrete të gruas dhe fëmijëve të tij, ambiente të brendshme dhe kopshte, brigjet e lumenjve si dhe pamje nga Provence dhe nga Céte d’Azur, pemishte dhe ullishte.

Për arsye shëndetësore (ai kishte vuajtur nga reumatizma që në rini) Lebasque u tërhoq në bregdet në fund të jetës së tij. Gjatë kësaj periudhe të fundit ai pikturoi nudo femërore, figura të mbushura me dritë dhe butësi. Lebasque vdiq në Le Cannet nga një atak në zemër në gusht të vitit 1937.

Përgatiti: Albert Vataj