Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Pikturë

Marc Chagall, gjeniu i haresë dhe pikëllimit, ai që propozoi të zhytemi në kaosin zanafillës

March 28, 2020
in Pikturë, Slider, Të përzgjedhurat
Marc Chagall, gjeniu i haresë dhe pikëllimit, ai që propozoi të zhytemi në kaosin zanafillës
420
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Marc Chagall, (7 korrik 1887-28 mars 1985), tani nuk desha më të dija as për neoklasicizmin e Davidit dhe Egrit, as për romantizmin e Delakruasë, as për ndërtimin e formës të Sezanit apo për kubistët. Më bëhej sikur të gjithë ne zvarritemi të ndrojtur nëpër sipërfaqen e botës, pa vendosur ta kthejmë kokëposhtë këtë shtresë të sipërme dhe të zhytemi në kaosin zanafillës. Në moshë të shkaur ai u rrek ti besonte më së shumti ngjyrave të lira dhe kumbuese. Kësisoj, punët e tij kremtonin rizgjimin flakatar të shpirtit, të erosit, të pasionit dhe lumturisë, krejkëto të stolisura përmes penelatash dhe formash të deformuara dhe të vijëzuara.
Marc Chagall (1887-1985) ishte piktor francez me prejardhje ruso-çifute, i lindur në Bjellorusi, atëkohë pjesë e Perandorisë ruse. Në mesin e piktorëve të njohur të shekullit XX ai lidhej me lëvizje moderne pas impresionizmit. Ai u lind si fëmija më i madh nga nëntë prej tyre. Kjo periudhë e jetës së tij e përshkruar si e lumtur, por e varfër, reflektohet në veprat e Chagall.
Ditët universitare në St. Petersburg
Në vitin 1906 Mark Chagall filloi të studionte tek piktori i njohur vendor Yehud Pen, por u zhvendos në St. Petersburg. Atu iu bashkëngjit shkollës ‘Shoqata e Përkrahësve të Artit’ dhe kishte rastin të takohej me artistët e stileve të ndryshme. Nga viti 1908-1910 studioi te Leon Bakst në ‘Shkolla e Vizatimit dhe Pikturimit’. Vizatimet e para i krijoi në vitin 1907, ky përfshihen pikturat ‘S’kam Çfarë të Bëj’, ‘Ëndrrat e Mia’, ‘Çmendem’. Kjo periudhë ishte e vështirë për Chagall – çifutin i cili në atë kohë vetëm në St. Petersburg mund të jetonte me leje, ndërsa për shkurt ishte edhe në burg, Chagall mbeti në St. Petersburg deri në vitin 1910, megjithatë rregullisht vizitonte vendlindjen Vitebsk, ku në vitin 1909 takoi bashkëshorten e ardhshme, Bella Rosenfeld.
Ikja në Paris
Pasi që u bë artist i njohur, braktisi St. Petersburg dhe u zhvendos në Paris për të qenë më afër kuartit artistik Montparnasse, ku u miqësua me Guillaum Apollinaire, Robert Delaunay, Fernand Legal dhe të tjerë. Me të ardhur në Paris veprat e tij ndryshuan. U bënë më të buta, por kjo ishte vetëm ngjasim. Ndonëse paraqiteshin lulet, çiftet e dashuruara, peizazhet e qeta nuk bëhej fjalë për ndryshim të temave aq sa për ridistribuimin e tyre. Atëherë filloi të krijojë piktura që sot konsiderohen kryevepra të artit modern. Në vitin 1914 u kthye në Vitebsk ndërsa një vit më vonë u martua me të fejuarën. Lufta e Parë Botërore shpërtheu sa ishte në Rusi, ndërsa vajza Ida u lind në vitin 1916. Këto ishin vite të rëndësishme për të sepse u pranua si artist, ekspozoi në Moskë, në St. Petersburg ndërsa disa kritikë filluan ta konsideronin njërin prej piktorëve më të mëdhenj të gjeneratës së tij.
Chagall – pjesëmarrës i Revolucionit rus
Chagall ishte pjesëmarrës aktiv i Revolucionit rus në vitin 1917. Ministria Sovjetike e Kulturës e vendosi në pozitën e komisarit për art për rajonin e Vitebsk, ku edhe themeloi shkollën e artit. Nën regjimin sovjetik nuk funksionoi mirë andaj ai dhe bashkëshortja e tij u zhvendosën në Moskë në vitin 1920, pastaj në Paris në 1923. Gjatë kësaj periudhe publikoi memoaret në gjuhën çifute, të shkruara në origjinal në rusisht, ndërsa Bella Chagall i përktheu edhe në frëngjisht. Gjithashtu shkruante artikuj, poezi dhe memoare në gjuhë çifute, që botoheshin kryesisht në gazeta. Qytetar i Francës u bë në vitin 1937. Me okupimin nazist të Francës gjatë Luftës së Dytë

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Botërore dhe me depërtimin e çifutëve si dhe holokaustin, familja Chagall iku nga Parisi në Marseille ku gazetari amerikan Varian Fry iu ndihmoi që përmes Spanjës dhe Portugalisë në vitin 1941 të ikin në ShBA. Në vitin 1944 bashkëshortja e tij Bella vdiq nga një sëmundje. Dy vite më vonë u kthye në Evropë. Deri në 1949 punoi në Provansa në Francë. Të njëjtin vit Chagall ishte pjesëmarrës i krijimit të MRAP, shoqatë kjo joqeveritare anti-fashiste.
Filloi të krijonte edhe skulptura, qeramikë dhe të vizatoi nëpër qelq të ngjyrosur. Në vitet e tij në fundit Chagall iu kushtua veprave në letër në të cilat është më i lirë dhe më intensiv. Meqë u mplak edhe lëvizjet e tij u bënë më pak të sigurta dhe të gjalla. Kah fundi i ’60 merrej me kolazhe, duke përdorur pjesët e pëlhurës. Për herë të tretë u martua në vitin 1952 për Valentina Brodsky, po atë vit vizitoi Izraelin ku tri vjet më vonë krijoi dritaret nga qelqi i ngjyrosur për sinagogën ‘Hadassah Ein Kerem’ të spitalit në Jerusalem, ndërsa në vitin 1966 edhe murin artistik për parlamentin e ri i konstruktuar po në atë qytet. Gjatë luftës 6 ditëshe spitali u sulmua disa herë, ndërsa veprat e pikturuara të Chagall ishin në rrezik. Në veprat e vonshme dominon variacioni i lumturisë dhe melankolisë. Krahas veprave të cilat grishin lumturinë dhe kënaqësinë në jetë, krijoi edhe vepra me karakter më serioz dhe plotë mallëngjim dhe pikëllim. Njëra nga veprat e tilla është ‘Akrobati në Natë’. Në vitin 1985, në moshën 97 vjeçare Marc Chagall vdiq në Saint- Paul de Venice në Francë ku edhe u varros.

Tags: 28 mars 19857 korrik 1887ArtiHebreKoloriMarc ChagallPiktoriRebeliRusTablo
Previous Post

Odhise Paskali, skulptori që skaliti historinë e shqiptarëve në vepër pavdekësie

Next Post

Isaac Newton ndryshoi botën ndërsa ishte në karantinë nga Murtaja e vitit 1665

Next Post
Isaac Newton ndryshoi botën ndërsa ishte në karantinë nga Murtaja e vitit 1665

Isaac Newton ndryshoi botën ndërsa ishte në karantinë nga Murtaja e vitit 1665

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Një top në oborrin e Kolegjit të Jezuitëve, si lindi loja e topkambës (futbolli) në Shkodër

Një top në oborrin e Kolegjit të Jezuitëve, si lindi loja e topkambës (futbolli) në Shkodër

June 15, 2025

Bekim Fehmiu i madhi i roleve të mëdha kinematografike, aktori që e pati si një bekim origjinën shqiptare

June 15, 2025

Klasiku Nicolas Poussin, ai që fisnikëroi penelatën e ndjenjës dhe arsyes përmes ngjyrës

June 15, 2025
Johann Sebastian Bach një baba fatkeq që humbi 11 fëmijë, një kompozitor tragjik që shkroi muzikë për ladinë e Zotit

Johann Sebastian Bach një baba fatkeq që humbi 11 fëmijë, një kompozitor tragjik që shkroi muzikë për ladinë e Zotit

June 12, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj