Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Filozofi

Protagora: “Njeriu është masë e të gjitha gjërave, të atyre që janë se janë, kurse atyre që nuk janë se nuk janë”

May 10, 2018
in Filozofi
885
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Sofisti më i njohur dhe me ndikim më të madh. Në kohën kur u paraqitë Protagora, në vend të debateve rreth teorive alternative të natyrës, filozofia u orientua tani drejt problemit të dijes njerëzore, duke pyetur në se është e mundur, për mendjen njerëzore, të’ zbulojë ndonjë të vertetë universale. Kjo pyetje u ndërlikua më tej nga zbulimi i diferencave kulturore midis racave dhe popujve të ndryshëm, dukë bërë që problemi rreth së vërtetes të mplekset ngushtë me problemin e së mirës. A mund të ketë një koncept universal të së mirës, në qoftë se njeriu do të ishte i paaftë të njihte ndonjë të vërtetë universale? Grupet kryesore, në këtë debat të ri, ishin sofistët dhe njeri prej tyre ishte Protagora.

Protagora në moshën 30-vjeçare zgjodhi profesionin e mësuesit, ndërsa në vitet katërdhjetë mësoi vazhdimisht në Heladë, në Sicili dhe në Italinë Jugore. Në vitin 411 u akuzua për ateizëm, kështu që u detyrua të braktiste Athinën, ku vepra e tij Mbi perënditë u dogj publikisht në shesh. Në këtë vepër, e cila ka qenë, sa dihet, libri i parë që është djegur sipas urdhëresës së një shteti, Protagora, përveç tjerash, shkruan: “Sa u përket perëndive, unë për këta nuk mund të di asgjë: as se ekzistojnë as se nuk ekzistojnë, sepse ka shumë gjëra që e pengojnë këtë njohje: si paqartësia e vetë çështjes, ashtu edhe jeta e njerëzve, e cila është aq e shkurtër”.

Protagora zbuloi tezën më të njohur të tij se “njeriu është masë e të gjitha gjërave, të atyre që janë se janë, kurse atyre që nuk janë se nuk janë”. Ky qëndrim tregon, sesi të gjitha gjërat nuk ekzistojnë absolutisht, por vetëm relativisht, domethënë në raport ndaj subjektit njohës. Çdo akt i njohjes, pra, supozon objektin vetëm si objekt i subjektit të caktuar. Në këtë mënyrë, njeriu është kuptuar si qenie e pavarur dhe e lirë, e cila vendos për veten dhe mbi botën, duke mos dëgjuar as perënditë as autoritetet njerëzore.

Teoria e njohjes e Protagores nuk është – si e shpjegonin nganjëherë -subjektivizëm dhe individualizëm gnoseologjik. Më parë mund të thuhet – sepse Protagora me thënien e tij nuk dyshon në ekzistimin objektiv të botës së jashtme – se ky është relativizëm objektiv, realist, përkatësisht “korelativizëm”.

“Njeriu është masë edhe i akteve të njohjes dhe i vlerave etike”, dhe ky qëndrim i Protagorës është bazë e gjithë sofistikës dhe fjala më e thellë, më mendore e saj, me të cilën nga problemet kozmike dhe ontologjike filozofia kaloi në periudhën e vet frytëdhënëse antropologjike.

Praktika e sofistëve e marrjes së parave për mësimet e tyre e nxiti Platonin të flasë me mospërfillje për Protagorën si “shitës i mallrave shpirtërorë”.

Duke ikur në Sicili, Protagora thuhet se gjoja u përmbyt. Përveç me filozofi, u mor edhe me të drejtën, retorikën dhe pedagogjinë.

Tags: AntikitetiDijaFilozofiaMendimiProtagoraSofizmi
Previous Post

Çfarë është dhe ç’mund të ishte 9 Maji?!

Next Post

Filmat që thyen tabutë në kinematografi, nga fjala e parë fyese në “Gone with the Wind”’ te vdekja e parë reale në “The passenger”

Next Post

Filmat që thyen tabutë në kinematografi, nga fjala e parë fyese në "Gone with the Wind"’ te vdekja e parë reale në "The passenger"

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Karrigia e Qetësimit, anatomia e një dëshmie mbi dhimbjen dhe pushtetin si një tentativë drejt trajtimit psikiatrik

Karrigia e Qetësimit, anatomia e një dëshmie mbi dhimbjen dhe pushtetin si një tentativë drejt trajtimit psikiatrik

July 7, 2025
“Seksi që në agimet e tij”, një libër që hedh dritë atje ku për shekuj është kultivuar verbëria

“Seksi që në agimet e tij”, një libër që hedh dritë atje ku për shekuj është kultivuar verbëria

July 6, 2025

Më 2 korrik 1990, kur zemërata zgjonte kurajon për të guxuar të sfidoje diktaturën

July 2, 2025
Milan Kundera mbi të drejtat e kafshëve dhe çfarë do të thotë në të vërtetë mirësia e vërtetë njerëzore

Milan Kundera mbi të drejtat e kafshëve dhe çfarë do të thotë në të vërtetë mirësia e vërtetë njerëzore

July 1, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj