Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Qytetërim

Piramidat e Sudanit, tradita 4600-vjeçare e paknjohur e një kulture respekti dhe mirënjohje për të vdekurit

February 20, 2018
in Qytetërim
92
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Tradita e piramidave ka hyrë në historinë e qytetërimeve një dëshmi që bashkëlidh shumë kultura dhe vende. Të gjitha i përbashkon kulti i përjetësisë.

Ndonëse piramidat janë sinonim për Egjiptin, qytetërime të shumta antike kanë ngritur struktura të ngjashme arkitekturore, në shenjë respektimi të të vdekurve. Afër qytetit Gematona në Sudan, që i takonte Mbretërisë Kushi, ndodhen gjurmët e 16 piramidave, nën të cilat janë të vendosura varreza.

Prej vitit 2600 përpara erës sonë deri afërsisht në vitin 300 të erës sonë, kjo zonë është njohur si Nubia antike, dhe është sunduar nga kushitët, të cilët ishin si armiq ashtu edhe miq të egjiptianëve, në kohë të ndryshme. Ata ndiqnin shumë prej ritualeve egjiptiane si varrosja e mbretërve dhe mbretëreshave të tyre në varre-piramida. Ekzistojnë më shumë se 250 piramida përgjatë lumit Nil në Sudan, një numër që e tejkalon disa herë numrin e kushërirave të tyre egjiptiane.

Gjashtë piramida janë ndërtuar nga guri, ndërsa dhjetë nga tullat prej balte.

Në këtë lokalitet është gjetur tryeza me portretin e gdhendur të klerikut që i ofron temjan Ozirisit, Zotit të nëntokës. Tryeza me siguri ishte bërë për të dhuruar sakrifica të tij.

Ndonëse pjesëtarët e qytetërimit Kush adhuronin perënditë me origjinë egjiptiane, kulturat sudaneze kishin identitetin e tyre, karakteristikat e të cilit dallonin nga ato egjiptiane. Këto piramida i zbuluan arkeologët britanikë në shtator të vitit 2015. Ata këtë lokalitet e hulumtojnë tash 20 vjet.

Në qytetin Meroe në bregun lindor të Nilit ndodhen rreth 250 këso piramidash, nga të cilat më të vjetrat kanë rreth 4.600 vjet. Ato më 1888 i dëmtoi hulumtuesi Giuseppe Fellini, në kërkim të thesareve të fshehta. Kjo zonë aktualisht është e përfshirë nga lufta, prandaj nuk u rekomandohet turistëve.

Edhe pse ka shumë më tepër piramida se fqinji i vet, Egjipti, në Sudan mund të endesh mes rrënojave të paprekura, pa asnjë turist rreth e rrotull. Me më shumë se 250 varre antikë në territorin e vet, piramidat e Sudanit njihen shumë më pak se “kushërirat” egjiptiane  dhe si rrjedhim, kanë shumë më pak vizitorë. Një gjë e tillë mund të lejojë privatësi absolute për ata pak njerëz që marrin përsipër të vizitojnë piramidat në mes të Saharasë.

Ndryshe nga Egjipti, ku këto objekte arkitekturore ishin ndërtuar vetëm si vendvarrime për faraonë dhe pjesëtarë shtresash elite, këtu në këto vendvarrime janë varrosur edhe anëtarë të respektuar më pak të shoqërisë.

Përgjatë rrugës që shkon në veri të Kartumit, ndalesa e parë janë piramidat në Meroe, kryeqyteti i mbretërisë Kushite nga viti 300 përpara erës sonë. Tashmë qëndrojnë të vetme në shkretëtirën sudaneze, aty ku kanë qëndruar për më shumë se 2 mijë vjet. Piramidat janë ndërtuar sipas modelit të piramidave egjiptiane dhe shërbejnë si varre për mbretërit dhe mbretëreshat e Meroe. Ato ndodhen afër Nilit, një burim i rëndësishëm uji dhe tregtie drejt Egjiptit, duke lidhur shumë nga rrënojat antike që gjenden aktualisht në Sudanin e ditëve të sotme.

Në kontrast me piramidat e Egjiptit në Giza, pjesa më e madhe e piramidave në Meroe janë pak më të vogla, me faqe anësore më të pjerrëta, bazë më të ngushtë dhe tempuj shtesë për dhuratat. Ato shtrihen në gjendje të ndryshme rrënimi për shkak të valës së gjuetarëve të thesareve në vitet 1800: disa qëndrojnë drejt të ruajtura në kushte perfekte, të tjera janë të padallueshme, grumbuj rrënojash. Ngjyra e tyre dukshëm më e errët vjen për shkak të përmbajtjes më të lartë të hekurit tek gurët.

Piramidat në Meroe janë listuar si pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCO-s në vitin 2011, por për shkak të vendndodhjes së tyre në verilindje të Sudanit- një vend që përmbledh bashkë shumë imazhe lufte dhe krize ekonomike – vizitohet nga shumë pak vizitorë, zakonisht jo më shumë se 10 të tillë në ditë.

Previous Post

Dashuria, martesa dhe muaji i mjaltit në traditën dhe kulturat e hershme

Next Post

Preng Doçi, misionari i palodhshëm, atdhetar i flakët, intelektual i rafinuar, i fortçmuem për “zotsi ditunore, fetare e politike”

Next Post

Preng Doçi, misionari i palodhshëm, atdhetar i flakët, intelektual i rafinuar, i fortçmuem për “zotsi ditunore, fetare e politike”

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Një top në oborrin e Kolegjit të Jezuitëve, si lindi loja e topkambës (futbolli) në Shkodër

Një top në oborrin e Kolegjit të Jezuitëve, si lindi loja e topkambës (futbolli) në Shkodër

June 15, 2025

Bekim Fehmiu i madhi i roleve të mëdha kinematografike, aktori që e pati si një bekim origjinën shqiptare

June 15, 2025

Klasiku Nicolas Poussin, ai që fisnikëroi penelatën e ndjenjës dhe arsyes përmes ngjyrës

June 15, 2025
Johann Sebastian Bach një baba fatkeq që humbi 11 fëmijë, një kompozitor tragjik që shkroi muzikë për ladinë e Zotit

Johann Sebastian Bach një baba fatkeq që humbi 11 fëmijë, një kompozitor tragjik që shkroi muzikë për ladinë e Zotit

June 12, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj